Czym jest karta debetowa? Jak działa i do czego służy?

0

W I kwartale 2023 roku w Polsce było 44,8 mln kart płatniczych, z czego 84,2% to karty debetowe. Z roku na rok ich liczba wzrasta. Jest to m.in kwestia wygody użytkowania oraz bezpieczeństwa samych płatności. Najczęściej karta jest wydawana w pakiecie z otwieranym kontem, a koszt jej miesięcznej obsługi może wynosić od 0 zł do kilku złotych w zależności od banku i konkretnej oferty. Sama karta debetowa może oferować szereg funkcji od korzystnych przewalutowań, po cash back, ubezpieczenie transakcji czy możliwość płacenia online. Co to jest Karta debetowa, jak z niej korzystać i czy można nią płacić bez środków na koncie? Na te i inne pytania odpowiadamy w naszym artykule

Karta debetowa – co to jest i do czego służy?

Niemal każdy, kto otwiera konto osobiste, otrzymuje kartę debetową. To niepozorny kawałek plastiku z niezbędnymi danymi i chipem, który oferuje szerokie możliwości. Służy do dokonywania operacji bezgotówkowych i gotówkowych. W przypadku braku środków na rachunku zrealizowanie transakcji nie jest możliwe (chyba że użytkownik skorzysta z salda debetowego).

Kartą debetową można wypłacać i wpłacać gotówkę w bankomacie, robić zakupy w internecie i płacić w każdym punkcie handlowo-usługowym, gdzie dostępny jest terminal. Samą Kartę debetową możemy dopasować do własnych potrzeb. Ustalić oddzielne limity na transakcje w Internecie, sklepach czy bankomatach. Cześć banków np. mBank umożliwia nawet czasowe zablokowanie tego środka płatniczego.

Google Pay, Apple Pay rozszerzają funkcje naszej karty o możliwość płatności telefonem czy ewentualnych wypłat z bankomatu bez posiadania przy sobie fizycznej karty.

Transakcje gotówkowe

Użytkownicy karty z oznaczeniem „Debit” mogą mogą korzystać z bankomatów czy wpłatomatów. Przy każdej transakcji konieczne jest wpisanie kodu PIN.  Kwestia prowizji oraz możliwość dokonania danych operacji w wybranych urządzeniach zależna jest od rodzaju rachunku oraz banku.

Gotówkę możemy pozyskać także w kasie sklepu (usługa cashback). Należy szukać punktów oznaczonych odpowiednią naklejką (przy kasie lub drzwiach wejściowych). Pieniądze wypłacimy, m.in.:

  • w sklepach Żabka;
  • w Media Markt;
  • na stacjach Orlen;
  • w salonach Empik;
  • w kioskach RUCH-u;
  • w Media Expert.

Więcej informacji o powyższej usłudze znajdziesz w naszym artykule „Cashback i moneyback, czym są i jak działają te funkcje?”

Zakupy w Internecie

Debetówką zapłacimy wygodnie za zakupy online. Wystarczy w odpowiednie pola wpisać imię i nazwisko posiadacza, kod CVC (3 cyfry na odwrocie) oraz numer karty, a potem zatwierdzić transakcję. Warto wiedzieć, iż w przypadku problemów z towarem lub zaginięcia przesyłki przysługuje nam chargeback (czyli efektywnie reklamacja). O tym jak płacić online w dalszej części artykułu.

Płatności zbliżeniowe

Obecnie większość kart posiada funkcję zbliżeniową (oznaczoną specjalnym symbolem), która umożliwia płatności do 100 zł bez wpisywania kodu PIN. Wystarczy przyłożyć „plastik” do terminala i gotowe. Ta opcja umożliwia również wypłaty z bankomatu bez wkładania karty do czytnika.

Płatności w walutach obcych i za granicą

Obecnie wszystkie wydawane karty debetowe, dają możliwość płatności za granicą, w walutach obcych czy wypłat z bankomatów poza Polską. Warto jednak wiedzieć, że oprócz prowizji za przewalutowanie, sama wymiana może zostać wykonana po bardzo niekorzystnym kursie z tabeli bankowej. Co więcej, jeśli wypłacamy pieniądze z bankomatu, możemy zostać obciążeni dodatkową prowizją zarówno ze strony banku jak i operatora bankomatu. Finalnie wypłata 50 Euro może nas kosztować nawet 50 zł. Dlatego warto się zapoznać z naszymi praktycznymi poradnikami:

Karta debetowa – jak działa?

 Sposobów dokonania klasycznej płatności w terminalu płatniczym jest kilka, i tak możemy:

  • zbliżyć ją do terminala (płatność zbliżeniowa);
  • umieścić w szczelinie terminala/bankomatu (płatność przy pomocy czipu);
  • przeciągnąć przez czytnik (płatność paskiem magnetycznym);
  • dodać ją do Apple/Google pay i zapłacić telefonem;
  • wpisać dane karty (w Internecie).

Wszystkie operacje, oprócz Apple/Google pay, zbliżeniowych do 100 zł i tych w Internecie, musimy potwierdzić czterocyfrowym kodem PIN. Następnie czekamy kilka sekund, czy nasza płatność się powiodła. Co faktycznie dzieje się w tym czasie?

Dane zlecenia i karty zostają zautoryzowane przez centrum rozliczeniowe i instytucję płatniczą (Mastercard/Visa) oraz przekazane do wystawcy „plastiku” (banku).  Ten może zaakceptować lub odrzucić transakcje w przypadku błędnego PIN-u, czy braku pieniędzy na koncie. Jeśli nie pamiętamy kodu PIN, warto skorzystać z naszego poradnika – jak zmienić pin do karty.

Jak założyć kartę debetową?

Kartę możemy wyrobić podczas zakładania rachunku. Oczywiście jeśli tego nie zrobimy, możemy zawnioskować o kartę debetową w praktycznie dowolnym momencie. Co ciekawe niektóre banki dopuszczają założenie nawet dwóch lub więcej kart debetowych do jednego rachunku. Sam wniosek możemy złożyć m.in:

  • w placówce banku;
  • przez bankowość elektroniczną;
  • dzwoniąc na infolinię;
  • przez aplikację mobilną.

W większości przypadków za wydanie karty nic nie zapłacimy, choć są oferty na rynku gdzie wydanie produktu może kosztować kilka złotych.

Ile kosztuje obsługa karty debetowej?

Miesięczny koszt prowadzenia produktu również zależy od posiadanej oferty. W przypadku standardowych rachunków, prowadzenie otrzymujemy bezpłatnie lub warunkowo bezpłatnie

Częstym wymogiem jest, np.:

  • dokonanie miesięcznie kilku transakcji kartą;
  • wydanie określonej sumy przy użyciu karty;
  • dbanie o regularne wpływy ustalonej kwoty na konto.

W przypadku niespełnienie warunku aktywności, najczęściej pojawiająca się opłata to od 4 zł do nawet 10 zł. Nieco inaczej wygląda sprawa w przypadku kont premium, gdzie opłata za prowadzenie produktu może wynosić nawet kilkadziesiąt złotych miesięcznie. Co ciekawe dla Kont Private bankingu koszt prowadzenia rachunku i karty może wynieść nawet 400 zł/m-c.

Czy można płacić kartą debetową bez środków na koncie?

Transakcje kartą debetową przejdą pozytywną weryfikację tylko wtedy, kiedy na koncie są wystarczające fundusze do uregulowania należności. Czasami mimo braku środków płatność się powiedzie (np. płatności w trybie off-line na pokładzie lecącego samolotu), jednak na koncie pojawi się w takim przypadku ujemne saldo. Oznacza to, że część lub całość ostatniej transakcji została pokryta z pieniędzy banku, a my musimy te środki oddać.

Bank, po spełnieniu określonych warunków (np. dobrej historii i zdolności kredytowej, długiego stażu w danym banku), może przyznać klientowi debet w rachunku osobistym. To określona kwota, którą możemy wykorzystać, gdy brakuje nam własnych środków. Zazwyczaj możemy liczyć na kilkaset złotych, ale czasem limit debetowy sięga nawet kilkunastu tysięcy złotych.

Ważne, aby spłacić „pożyczkę” w ustalonym terminie. Jeśli tego nie zrobimy, bank może naliczyć odsetki karne i dodatkowe opłaty.

Jak płacić kartą debetową w internecie?

Dokonanie płatności w internecie jest bardzo proste i zarazem wygodne. W pierwszej kolejności warto się upewnić czy mamy ustalone odpowiednie limity dla tej kategorii. W aplikacji mobilnej/bankowości internetowej sprawdzimy to zazwyczaj przechodząc do kategorii Produkty –> Karty –>zmień limit. Następnie sprawdzamy „limity płatności w internecie.

Skoro limity nie są już przeszkodą, w wybranym sklepie wybieramy płatność kartą (VISA/Mastercard). Następnie odpowiednie pola należy wpisać wybrane wartości. To gdzie wpisać np. kod CVV prezentujemy poniżej:

Po wypełnieniu danych zatwierdzamy płatność. Obecnie wszystkie transakcje kartą online w ramach strefy EOG wymagają dodatkowej autoryzacji (poprzez np. SMS czy aplikację mobilną). Wiecej na ten temat w artykule o autoryzacji płatności kartą w internecie i autoryzacji 3D secure

Karta debetowa a kredytowa – różnice

Na pierwszy rzut oka wyglądają tak samo, obiema zapłacimy za zakupy w sklepie i online, jednak warto wiedzieć, że właściwie to jedyne podobieństwa.

Korzystając z karty debetowej, wydajemy swoje pieniądze. Nie zrealizujemy płatności w przypadku braku środków na koncie. Wyjątkiem są użytkownicy, którzy mają dostęp do debetu. Zwykle jedynym warunkiem otrzymania powyższego „plastiku” jest założenie rachunku bankowego.

Posiadacz karty kredytowej posługuje się pieniędzmi banku. Może wykonać transakcje, które zmieszczą się w przyznanym limicie kredytowym. Oczywiście środki musimy oddać w późniejszym terminie, ale jest możliwość uniknięcia odsetek, jeśli zmieścimy się w okresie bezodsetkowym.

Wiecej na temat kart kredytowych i różnić miedzy karta debetową a kredytową w dedykowanych artykułach.

Czy korzystanie z karty debetowej jest bezpieczne?

Używanie karty płatniczej, nie tylko tej debetowej. Co do zasady jest znacznie bezpieczniejsze od gotówki czy alternatywnych form płatności np. BLIK’a. Po pierwsze sama transakcja w terminalu płatniczym czy bankomacie musi być potwierdzona kodem PIN. To pierwszy punkt bezpieczeństwa. Co ciekawe, w przypadku nieautoryzowanych płatności czy ewentualnego oszustwa w internecie, gdy nasza karta zostaje obciążona. Przysługuje nam tzw. obciążenie zwrotne (chargeback). Po złożeniu reklamacji, mamy bardzo wysoką szanse na odzyskanie pieniędzy.

Nasz komfort możemy dodatkowo zwiększyć poprzez ustawienie odpowiednich limitów transakcyjnych w bankowości internetowej. I tak możemy wprowadzić limit dzienny czy jednorazowy dla wybranych transakcji, z rozróżnieniem na wybrane kategorie:

Karta debetowa podsumowanie

Warto mieć w swoim portfelu przynajmniej 2-3 karty płatnicze wydane przez różne instytucje. Taka dywersyfikacja, pozwala na uniknięcie problemu w przypadku awarii w jednym banku lub np. blokady karty. Jeżeli mamy tylko jeden plastik, proponujemy skorzystać z naszego rankingu kont osobistych i założyć kolejny rachunek.

  1. Kartę debetową zazwyczaj otrzymujemy bezpłatnie w pakiecie z kontem osobistym. Z jej użyciem dokonamy operacji gotówkowych i bezgotówkowych. Korzystamy tylko z własnych środków zgromadzonych na koncie. Zapłacimy nią w każdym punkcie handlowo-usługowym, który posiada terminal, zapłacimy w Internecie czy wpłacimy i wypłacimy gotówkę.
  2. Często obsługa karty jest darmowa, jeśli wypełnimy określone przez bank wymagania, tzn. będziemy aktywnie korzystać z „plastiku” i/lub konta. W innym przypadku opłata zazwyczaj zamyka się w kilku złotych.
  3. Klient, który złoży wniosek i spełni odpowiednie kryteria, może otrzymać debet, czyli kwotę do wykorzystania w przypadku braku środków na koncie.
  4. Karta kredytowa a debetowa to nie to samo. Różnią się przede wszystkim pochodzeniem środków, które wydajemy.
  5. W przypadku zgubienia lub kradzieży karty należy, jak najszybciej ją zastrzec. Możemy to zrobić w aplikacji mobilnej, serwisie internetowym banku, przez infolinię lub w oddziale.

Choć płatności kartą są dużo wygodniejsze niż gotówką, warto na bieżąco kontrolować saldo na koncie. Nie widząc znikających z portfela banknotów łatwo można stracić kontrolę nad wydatkami.

FAQ

Czy kartą debetową można płacić w internecie?

Tak, generalnie wszystkie obecnie wydawane karty debetowe dają taka możliwość. Warto przed dokonaniem transakcji sprawdzić czy mamy aktywny limit dla tego typu płatności oraz ustawioną odpowiednia autoryzację.

Czy można płacić kartą debetową bez środków na koncie?

Niestety, w przypadku braku środków na rachunku transakcja zostanie odrzucona. Wyjątkiem mogą być tzw. operację off-line. Gdzie terminal płatniczy nie ma połączenia z bankiem, przykładem takiej sytuacji jest płatność na pokładzie samolotów. Oczywiście w przypadku dokonania takiej transakcji pojawi się ujemne saldo na naszym rachunku.

Czy kartą debetową można płacić za granicą?

Tak, karta debetowa będzie obsługiwana wszędzie tam, gdzie dostępne są terminale płatnicze z obsługa kart VISA/Mastercard. Warto wiedzieć, że w pojedynczych krajach możemy napotkać problemy. Przykładowo w Portugali wiele punktów obsługuję jedynie karty Majestro.

Źródła

Informacja o kartach płatniczych I kwartał 2023 r. NBP

Mamy nadzieję, że ten artykuł był dla Ciebie pomocny :)
4.7/5 (Ilość ocen: 4)
Autor artykułu
Ukończył studia w Szkole Głownej Handlowej. Zawodowo związany z branżą farmaceutyczną od strony finansowej. Pasjonat rynków finansowych, giełdy i inwestycji. Z sukcesami pomnaża prywatne środki na Warszawskim Parkiecie. W Finhack'u dba o aspekt merytoryczny artykułów finansowych i pomaga planować przyszłe treści dla naszych czytelników.
Komentarze

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *