Zastrzeżenie, a blokada karty płatniczej

Czasami zdarzają się sytuacje, kiedy karta debetowa gubi się lub ktoś ją ukradnie. W przypadku kradzieży każda chwila może być na wagę złota. Najlepiej jak najszybciej zastrzec lub zablokować nasz plastik, aby nikt niepowołany nie uzyskał do niej dostępu. Blokada karty a jej zastrzeżenie to nie jest to samo. Dlatego w naszym artykule wyjaśnimy te kwestię. Warto wiedzieć równie, że nasza karta może nie zadziałać w przypadku blokady na rachunku bankowym.

Czym jest zastrzeżenie karty?

Zastrzeżenie karty polega na trwałej blokadzie możliwości dokonywania transakcji za jej pomocą. Raz dokonanego zastrzeżenia nie można ani odblokować, ani wycofać. Czynność ta ma charakter nieodwracalny nawet w sytuacji, gdyby zagubiona karta odnalazła się. Po zastrzeżeniu klient musi zamówić nowy plastik. W przypadku znalezienia zastrzeżonej karty wymagane jest jej zniszczenie w sposób, który uniemożliwi ponowne jej użycie. W tym celu należy przeciąć pasek magnetyczny lub chip. Niektóre banki posiadają w regulaminie zapis zobowiązujący do zwrotu odnalezionej, zastrzeżonej karty. Oczywiście jesli fizycznie nie posiadamy karty, bo ją np. zgubiliśmy to krok ze zniszczeniem pomijamy.

Ważne – karta powinna być szybko zastrzeżona

Po zgubieniu lub kradzieży kartę należy jak najszybciej zastrzec, aby złodziej nie miał czasu na kradzież środków z naszego konta. Często jednak jest tak, że posiadacz karty zbyt późno zauważy, że jej nie ma i złodziej w tym czasie może dokonać nieautoryzowanych transakcji. Zastrzeżenie karty chroni oszczędności przed kradzieżą, a dodatkowo odpowiedzialność za środki na koncie przejmuje bank, który prowadzi rachunek klienta. Takie postępowanie jest zgodne z ustawą o elektronicznych instrumentach płatniczych, która wskazuje, że od momentu zastrzeżenia karty to bank ponosi pełną odpowiedzialność za wszystkie nieautoryzowane transakcje. Jeżeli po zastrzeżeniu będą miały miejsce jakiekolwiek operacje na koncie, to bank ma obowiązek niezwłocznie zwrócić klientowi kwotę takiego obciążenia. Z odpowiedzialności banku wyłączone są transakcje wykonane kartą debetową lub zbliżeniową przed jej zastrzeżeniem, ale tylko do równowartości kwoty 50 euro. Powyżej tej kwoty bank bierze na siebie odpowiedzialność za wykonane operacje.

Nieautoryzowane płatności

W przypadku kradzieży lub skopiowania karty, może mieć miejsce sytuacja, w której ktoś dokona płatność naszym plastikiem. Co robić w przypadku nie rozpoznania na wyciągi wybranych transakcji? Najlepiej korzystać z procedury chargeback, czyli reklamacji wybranych płatności (poradnik dostępny w linku). Co ciekawe chargeback nam przysługuję, nawet jeśli padniemy ofiarą oszustwa lub nasza karta zostanie skopiowana.

W jaki sposób zastrzec kartę?

Kartę można zastrzec na kilka sposobów:

1. za pomocą infolinii (czynna całą dobę)
2. Dzwoniąc do naszego opiekuna lub placówki banku (w godzinach pracy placówki)
3. za pomocą aplikacji mobilnej (bardzo wygodna opcja)
4. za pomocą systemu transakcyjnego
5. osobiście w placówce bankowej (w godzinach pracy placówki).

W placówce bankowej celem weryfikacji należy pokazać dowód osobisty, co w niektórych okolicznościach może okazać się problematyczne np. jeżeli dowód został skradziony. W takiej sytuacji należy posiadać zaświadczenie z policji informujące o kradzieży dokumentu.  

Zastrzeżenie karty – infolinia

Telefon na infolinię w przypadku zastrzeżenia karty wydaje się być rozsądnym rozwiązaniem. Należy jednak pamiętać o jednym szczególe. Na początku rozmowy, pracownik infolinii poprosi o podanie danych celem potwierdzenia tożsamości osoby dzwoniącej. Po poprawnej weryfikacji konsultant trwale blokuje kartę, jednocześnie jest możliwość złożenia wniosku o nową kartę. Zastrzeganie zgubionej lub skradzionej karty jest bezpłatne.

Blokada karty – Aplikacja mobilna lub bankowość internetowa

Ten kanał dostępu, daje nam możliwość zarówno tymczasowej blokady karty, jak również permanentnego zastrzeżenia. Jest to zarówno szybka i prosta opcja, dostępna we wszystkich bankach z naszego rankingu kont osobistych. Poniżej prezentujemy screeny z Aplikacji mobilnych mBanku, Santander i Millennium wraz z informacją jak dokonać blokady/zastrzeżenia.

Blokada karty mBank – wystarczy wejść do aplikacji mobilnej –> karty –> wybrać kartę i mamy opcje „blokada karty”

Blokada karty Millennium – z menu głównego wybieramy „Moje finanse” oraz „karty”

Santander zastrzeżenie karty – w menu głównym wystarczy wybrać kartę i następnie kliknąć „opcje”

Osoba uprawniona do zastrzeżenia karty

Większość instytucji bankowych wymaga, aby procedura zastrzeżenia karty była dokonana przez jej użytkownika. W niektórych placówkach taką możliwość posiada również osoba bliska, jak współmałżonek, czy rodzic. W takim przypadku należy posiadać wszystkie niezbędne dane osobowe potrzebnych do zablokowania lub zastrzeżenia karty (imię i nazwisko, data urodzenia, nazwisko rodowe matki). Dodatkowo w każdym banku istnieje możliwość zastrzeżenia karty przez przypadkową osobę, która ją znalazła. Bank będzie żądał od takiej osoby podania swojego imienia i nazwiska oraz danych znajdujących się na karcie.

Regulamin banku, a zastrzeżenie karty

Bank pomaga klientom w ochronie pieniędzy na koncie, ale tylko pod warunkiem, że klient będzie przestrzegał określonych procedur zawartych w regulaminie. Złamanie zasad zwalnia bank od odpowiedzialności za wszystkie operacje na koncie wykonane bez uprawnień. Bez znaczenia jest, czy były dokonane przed, czy po zastrzeżeniu karty. Bank wymaga od użytkownika niezwłocznego zgłoszenia utraty, przywłaszczenia, kradzieży lub zniszczenia karty. Kolejnym krokiem jest jej niezwłoczne zastrzeżenie. Co oznacza działanie bez zbędnej zwłoki. W przypadku kradzieży lub nieuprawnionego użycia karty należy zgłosić ten fakt do banku najszybciej jak to jest możliwe. Jeżeli tego nie zrobimy, to bank będzie mógł uznać takie działanie za złamanie regulaminu i będzie mógł odmówić zwrotu pieniędzy.

Zgłoszenie kradzieży karty na policji i kara za rażące niedbalstwo

Niektóre banki wymagają, aby użytkownicy zgłaszali kradzież karty na policje i dysponowali odpowiednim zaświadczeniem z opisem okoliczności towarzyszących utracie karty (data, miejsce, przebieg zdarzenia).

Obowiązkiem użytkownika jest przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. Zostały one zawarte w ustawie o elektronicznych instrumentach płatniczych i są takie same w każdym banku. Klient ma obowiązek m.in:

• przechowywać kartę, jej dane oraz kod PIN z zachowaniem należytej staranności
• nie przechowywać karty razem z numerem PIN
• nie udostępniać karty oraz numeru PIN innym osobom
• niezwłocznie powiadomić bank o utracie lub kradzieży karty.

Zlekceważenie tych zaleceń może być potraktowane jako rażące niedbalstwo i skutkować odmową zwrotu skradzionych pieniędzy.

Rażąca niedbałość po stronie banku

Nie tylko użytkownicy muszą przestrzegać zasad i regulaminu. Dotyczy to również banku, który powinien zapewnić bezpieczeństwo danych oraz transakcji płatniczych. Klient jest całkowicie wyłączony z odpowiedzialności za wszystkie operacje finansowe przeprowadzone przez złodzieja w sytuacji:

• kiedy bank nie zapewni odpowiednich narzędzi umożliwiających dokonanie w dowolnym momencie zgłoszenia kradzieży, np. wtedy, kiedy nie uruchomi infolinii całodobowej lub nie umieści na stronie internetowej sposobów zastrzeżenia karty
• kiedy bank nie umożliwi klientom wyłączenia funkcji zbliżeniowej karty oraz korzystania z kart nieposiadających tej funkcji.

Kiedy można zablokować kartę?

Zastrzeżenie karty jest czynnością nieodwracalną, a sama karta po zastrzeżeniu staję się nieużyteczna. Klient musi złożyć wniosek o wydanie nowej karty i cierpliwie czekać na jej wydanie. Jeżeli chcemy tylko tymczasowo wyłączyć nasz kartę kredytową lub debetową, warto pomyśleć o blokadzie. Co to oznacza? Karta zostaje zablokowana na określony czas do momentu jej odblokowania przez klienta. Opcja ta sprawdza się wtedy, kiedy użytkownik ma pewność, że karta nie została skradziona i nikt obcy nie będzie mógł z niej korzystać w sposób nieuprawniony. Klient może też uniemożliwić korzystanie z karty przez ustawienie limitów transakcyjnych na zero zł. W takiej obciążenia karty staje się niemożliwe.

Czasowa blokada karty

Klienci indywidualni niektórych banków mają możliwość samodzielnego ustawienia czasowej blokady w aplikacji mobilnej. Jest to prosta, szybka i wygodna czynność, która w większości banków obowiązuje aż do momentu odwołania przez klienta. Tylko niektóre instytucje ograniczają czas na zdjęcie blokady do 28 lub 30 dni. Nieodwołanie blokady w tym terminie skutkuje zastrzeżeniem karty i zamówieniem nowej.

Blokada karty – konsekwencje

Czasowa blokada karty w pełni nie chroni środków zgromadzonych na koncie, ponieważ ktoś kto nawet przypadkowo pozna dane użytkownika karty może je w przyszłości, po zdjęciu blokady wykorzystać, np. dokonując płatności w sklepie internetowym. W takiej sytuacji, jeżeli klient nie jest do końca pewien, czy dane nie wpadły w niepowołane ręce, najlepiej będzie zastrzec kartę. Czasowa blokada sprawdzi się tylko wtedy, kiedy istnieje stuprocentowa pewność, że nikt obcy nie miał dostępu do karty.

Odblokowanie karty

Odblokowanie karty możliwe jest tymi samym kanałami, co jej zablokowanie. Można to zrobić poprzez np. poprzez bankowość elektroniczną czy aplikacje mobilną. Zastrzeżenie karty jest czynnością nieodwracalną i wymaga złożenia wniosku o nową. Natomiast czasowa blokada daje możliwość ponownego odblokowania plastiku. W niektórych przypadkach jeżeli klient tego nie zrobi, to bank może sam zastrzec kartę. Warto wiedzieć, że dokonanie blokady karty nie zwalnia nas z miesięcznego kosztu jej utrzymania.

Blokada karty przez bank

Bank ma prawo zablokować kartę, ale może to zrobić w określonych przypadkach:

• klient przekroczy limit na karcie (dla kart kredytowych)
• klient nie spłaci przynajmniej minimalnej kwoty w określonym terminie (dla kart kredytowych)
• klient trzykrotnie wprowadzi błędny PIN
• płatność zostanie odczytana jako tzw. fraud (nieautoryzowana transakcja przeprowadzona przez osobę trzecią bez zgody i wiedzy użytkownika).

Bank zablokował mi kartę co robić? Może mieć miejsce sytuacja, w której bank odczyta naszą transakcje jako nieautoryzowaną. Przykładowo, bardzo szybko zmienimy lokalizacje geograficzną lub miejsce logowanie do aplikacji mobilnej będzie znacząco odbiegać od miejsca transakcji kartą. Zostanie to odczytane przez system jako podejrzane a sama karta zablokowana do momentu wyjaśnienie. W przypadku takiej blokady najlepiej zadzwonić na infolinię i wyjaśnić sprawę. Zwykłe po potwierdzeniu transakcji na infolinii, realizacja dalszych płatności będzie możliwa.

Podsumowanie – zastrzeżenie czy blokada?

Zastrzeżenie czy blokada, wszystko zależy od okoliczności. Jeżeli karta została stracona w wyniku kradzieży, to powinna być niezwłocznie zastrzeżona. W kolejnym kroku klient powinien zawnioskować o nową. W przypadku, gdyby doszło do skopiowania lub wyłudzenia danych wrażliwych lub ujawnienia numeru PIN osobie trzeciej, to zastrzeżenie również jest dobrym rozwiązaniem.

Jeżeli użytkownik podejrzewa, że karta znajduję się w bezpiecznym miejscu, to lepsza rozwiązaniem będzie blokada. Zablokowaną kartę można w każdym momencie odblokować i od tego czasu może ona normalnie funkcjonować na takich samych zasadach co przed blokadą.

Nie zawsze blokada karty, będzie następstwem naszego wniosku/dyspozycji. W pewnych sytuacjach karta debetowa może nie zadziałać (podejrzenie transakcji typu fraud). Dlatego też polecamy wszystkim klientom posiadanie przynajmniej 2 rachunków osobistych w polskich bankach (warto sprawdzić np. propozycji z naszego rankingu kont osobistych). W przypadku blokady karty lub blokady pojedynczego rachunku nie zostaniemy bez środków do życia.

Autor artykułu

Michał Król

Pozostałe publikacje autora

Z wykształcenia finansista. Posiada wieloletnie doświadczenie w instytucjach finansowych i bankach. Czuwa nad merytorycznymi aspektami artykułów. Potrafi w jasny i prosty sposób wyjaśnić nawet zawiłe aspekty świata finansów. Na bieżąco śledzi nowości w świecie Fintechów i podpowiada jak najlepiej wykorzystywać funkcje poszczególnych z nich. Lubi Podróże, zainteresowany jest światem inwestycji i jest pasjonatem Lotnictwa.