Nowoczesne technologie wkraczają w każdy aspekt naszego życia, nie inaczej jest w przypadku bankowości. Płatności mobilne to bardzo szybko rosnący segment rynku, ze względu m.in. na wygodę i bezpieczeństwo przeprowadzanych transakcji. Dzisiaj telefonem można płacić za zakupy w sklepie, wypłacać gotówkę z bankomatu czy dokonywać transakcji online. Do tych czynności potrzebny jest jedynie aktywny smartfon, a od jakiegoś czasu może być to również smart watch. Dzięki temu możemy zrezygnować z noszenia karty czy gotówki. Wygoda użytkownika to jeden z głowach argumentów, przemawiających za nowoczesnymi rozwiązaniami. Dlatego wszystkie banki z rankingu kont osobistych oferują przynajmniej cześć lub w niektórych przypadkach wszystkie formy płatności mobilnych.
Płatności mobilne, czyli płatności bezgotówkowe dokonywane za pomocą urządzenia mobilnego jakim jest smartfon, tablet, a od jakiegoś czasu także zegarek. Do płatności wykorzystywane są technologie mobilne, m.in: SMS, NFC, WAP. Sama idea jest bardzo zbliżona do płatności zbliżeniowej kartą, tyle tylko że nasz nośnik płatności znajduje się w telefonie. Wyróżniamy następujące rodzaje płatności mobilnych:
Płatności mobilne obsługiwane są za pomocą systemów: BLIK, płatności od Apple Pay, Google Pay, Garmina, Fibit czy Xiaomi.
Ze względu na rodzaj posiadanego urządzenia, możemy skonfigurować następujące formy:
Tu warto zaznaczyć jedną kwestię, celem konfiguracji np. Google Pay, Apple Pay czy innych systemów płatności mobilnych. Zazwyczaj nie jest nam potrzebna fizyczna karta płatnicza. To co potrzebujemy to dane karty (Imię i nazwisko właściciela, jej numer, data ważności i kod CVV). Jeśli nie wiecie co oznacz np. CVV -zapraszamy do artykułu o budowie karty płatniczej. Te informacje znajdziemy nawet na wirtualnej karcie lub wirtualnym odpowiedniku fizycznej karty. Dla większości banków, takie dane można znaleźć w bankowości internetowej czy aplikacji mobilnej. Tym samym, jeszcze przed fizycznym otrzymaniem karty płatniczej, możemy realizować płatności mobilne, o ile bank udostępni nam wcześniej te dane (zwykle tak się dzieje). W procesie aktywacji wybranej płatności mobilnej, konieczne będzie zatwierdzenie operacji np. kodem SMS.
Płatności mobilne nie są zupełnie nowym rozwiązaniem, towarzyszą użytkownikom od kilku lat. Początkowo w bankowości znane były jako np. aplikacje IKO (wcześniej aplikacja mobilna PKO BP) oraz iKasa. Były stosowane głownie do płatności w sklepach, a same transakcje były wykonywane na podstawie jednorazowych kodów generowanych w aplikacji. Akceptacja płatności w telefonie odbywała się w oparciu o ten kod, który najpierw musiał być pokazany kasjerowi. Obecnie iKasa już nie funkcjonuje. Natomiast IKO stało się bardziej nowoczesne i dostosowane do obecnych technologii: HCE oraz BLIK.
Dużym plusem płatności mobilnych jest możliwość wygodnego płacenia bez użycia karty bankomatowej, wystarczy nam jedynie telefonu lub smartwatch. Użytkownicy usług mobilnych nie muszą obawiać się o bezpieczeństwo swoich danych i martwić się, że trafią one w niepowołane ręce. Dzięki zastosowanym zabezpieczeniom, usługi mobilne, takie jak przykładowo: Google Pay, Apple Pay są swietnie zabezpieczone. W ich przypadku proces autoryzacji opiera się na tzw. tokenizacji. Po dodaniu karty, dane zamieniane są na ciąg znaków, czyli token, a osoby postronne nie mają możliwości ich odczytu. Z kolei BLIK działa na podstawie kodów jednorazowych generowanych tylko dla konkretnej transakcji. Te cechy sprawiają, że danych nie ma jak skopiować.
Mastercard Mobile to funkcjonalność udostępniona przez firmę Mastercard i dostosowana do polskiego rynku. Za pomocą Mastercard Mobile klienci mogli kupić np. bilety, zapłacić za parking w aplikacji mobilnej SkyCash, mPotwór lub Sprytny Bill. Chcąc skorzystać z Mastercard Mobile użytkownik nie musiał podawać szczegółowych danych dotyczących karty płatniczej. Co niewątpliwie wpływało na wygodę i bezpieczeństwo. Obecnie usługa została zastąpiona nowszym rozwiązaniem, cyfrowym portfelem Masterpass.
Technologia NFC, inaczej komunikacja bliskiego zasięgu. Stosowany wcześniej odpowiednik obecnego HCE. Każde urządzenie mobilne wyposażone w antenę NFC może komunikować się z terminalem płatniczym z odległości do ok. 20 cm. Nie musi to być koniecznie telefon, wspierane są również inne urządzenia wyposażone w moduł NFC (opaski sportowe, smartwatche itp.). Płatność NFC działa w oparciu o aplikację bankową lub wirtualny portfel, co oznacza, że użytkownik nie musi już instalować innych dodatkowych elementów. Sama technologia jest niezależna od operatora karty SIM.
Obecnie w Polsce jednym z dostępnych systemów płatności jest BLIK, który został stworzony przez polskie banki komercyjne. Płatność dokonywana jest na podstawie wygenerowanego jednorazowego kodu składającego się z 6 cyfr, który służy do zatwierdzania transakcji. Kod generuje się w aplikacji banku. Od krótkiego czasu płatności BLIK mogą być dokonywane zbliżeniowo, co nie wymaga wpisywania numeru kodu. Wystarczy przyłożyć odblokowany telefon do terminala płatniczego.
Za pomocą BIK można płacić w sklepach stacjonarnych, w sklepach internetowych, dokonywać wpłat i wypłat gotówki w bankomatach bez użycia karty, wykonywać przelewy natychmiastowe BLIK na numer telefonu. Co ciekawe, niektóre banki nawet umożliwiają wystawianie czeków BLIK, z ich pomocą wypłacimy pieniądze w bankomacie czy zapłacimy za zakupy!
Zasady płatności w sklepie za pomocą BLIK są bardzo proste. Dokonując płatności za pomocą kodu wystarczy:
Płatność zbliżeniowa wymaga jedynie aktywacji płatności zbliżeniowych w aplikacji mobilnej oraz włączenia funkcji NFC. Płacąc zbliżeniowo w sklepie wystarczy odblokować telefon i zbliżyć go do terminala. Nie jest wymagane logowanie do aplikacji ani nie jest potrzebny dostęp do Internetu. W sklepie internetowym jest jeszcze łatwiej. Płacąc, wystarczy:
Z kolei w bankomacie pieniądze wypłaca się po:
Z Apple Pay można korzystać na urządzeniach firmy Apple (iPhony, zegarki Apple Watch, iPady). Jest to jeden z bardzo bezpieczny systemów, ze względu na wieloetapowe potwierdzanie transakcji. Urządzenie, z którego dokonywana jest płatność musi być uprzednio skonfigurowane. W tym celu użytkownik musi uruchomić aplikację Wallet, a następnie wykonać zdjęcie karty debetowej lub dodać ja ręcznie przepisując dane. Istotne jest też ustawienie blokady Face ID, Touch ID lub kodu. Przy płatnościach za zakupy dokonywanych za pomocą Apple Pay pod uwagę brany jest numer danego urządzenia oraz unikalny kod transakcji. Co ciekawe, sam numer karty płatniczej nie jest przechowywany na urządzeniu, ani na serwerach Apple. Firma nie udostępnia numerów kart sprzedawcom. Elementy wpływające na bezpieczeństwo to brak gromadzenia informacji o dokonywany płatnościach, dlatego trudno jest je powiązać z kupującym.
Podczas zakupów, telefon wystarczy zbliżyć do terminala płatniczego po wcześniejszym wywołaniu funkcji płatności (2x kliknięcie przycisku Power lub Home) i uwierzytelnieniu z użyciem funkcji Face ID, Touch ID lub kodu. Jeżeli płatność zakończy się powodzeniem, to na ekranie urządzenia powinna pojawić się informacja o akceptacji.
Google Pay działa na podobnej zasadzie co Apple Pay. Użytkownik może dodać do systemu karty debetowe i kredytowe banków oraz firm współpracujących. Google Pay jest rodzajem portfela wirtualnego za pomocą, którego można płacić za zakupy zbliżeniowo – przy wykorzystaniu domyślnie wybranej karty. Oczywiście użytkownik nie musi posiadać przy sobie fizycznego plastiku, wystarczy nam telefon. Dane karty chronione są przez kilku etapowe zabezpieczenia. Dodatkowo sklepy, głównie internetowe nie mają dostępu do samych danych karty. Dokonując płatności w sklepie stacjonarnym należy w pierwszym kroku wybudzić telefon, zbliżyć go do terminala, a następnie czekać na pojawienie się na ekranie informacji potwierdzającej wykonanie płatności.
Visa Mobile to usługa płatnicza umożliwiająca płatności telefonem w sklepach, restauracjach, punktach usługowych i online. W przypadku płatności stacjonarnych działa na zasadzie zbliżeniowej technologii NFC (Near Field Communication), która umożliwia komunikację między urządzeniem a terminalami płatniczymi. Dla transakcji online – przy płatności wystarczy wybrać ikonę Visa Mobile i postępować zgodnie z instrukcją. Można tu znaleźć wiele podobieństw do Apple Pay czy Google Pay.
Płatność Garmin Pay dostępna jest dla posiadaczy zegarków marki Garmin. Bardzo wygodna funkcja pozwalająca płacić za zakupy nawet podczas treningu. Nie wymaga posiadania przy sobie portfela i telefonu. Telefon potrzebny jest jedynie na etapie konfigurowania usługi. Aby móc korzystać z tej możliwości płatności wystarczy ściągnąć aplikację Garmin Connect Mobile i po jej uruchomieniu zsynchronizować ją z zegarkiem. W apce Garmin Pay użytkownik musi utworzyć portfel oraz ustawić PIN składający się z 4 cyfr, a następnie dodać do niego kartę płatniczą. Podczas zakupów wystarczy w urządzeniu wpisać PIN i przyłożyć zegarek do terminala płatniczego. Wpisanie PIN-u konieczne jest w przypadku pierwszej płatności w danym dniu, pod warunkiem, że użytkownik nie zdecyduje się na zdjęcie zegarka z ręki.
Z Fitbit Pay mogą korzystać użytkownicy zegarków Fitbit. Płatności zegarkiem możliwe są po zainstalowaniu na telefonie aplikacji Fitbit, sparowaniu urządzenia i wybraniu portfela Wallet. Następną czynnością jest ustawienie kodu PIN składającego się z 4 cyfr i dodanie karty poprzez podanie jej numeru, daty ważności oraz kodu CVV. Ostatnim krokiem jest zaakceptowanie warunków użytkowania i potwierdzeniu hasłem SMS. Płatność realizowana jest po zbliżeniu zegarka do terminala i wcześniejszym wpisaniu PIN-u. Podczas transakcji możemy zostać poproszeni o wybranie karty, z której maja być pobrane środki, jeżeli mamy podpiętą więcej niż jedną kartę. Po tych czynnościach należy czekać na potwierdzenie wykonania transakcji. Kod PIN wystarczy wpisać raz na dobę o ile zegarek nie został zdjęty z ręki. Podobnie jak w przypadku poprzednich systemów aplikacja nie wykorzystuje numeru karty. Pod uwagę bierze jej cyfrowy odpowiednik tzw. token.
Wirtualny portfel działa również w opasce Mi Smart Band 6 NFC razem z kartami Mastercard. Płatność możliwa jest po zainstalowaniu aplikacji Mi Fit lub Xiaomi Wear. Aby móc korzystać z tego rodzaju płatności użytkownik musi najpierw sparować zegarek z urządzeniem. Po wyszukaniu opcji Xiaomi Pay należy ustawić kod zabezpieczający i wprowadzić dane karty. Po zaakceptowaniu regulaminów zostanie wysłana wiadomość SMS zawierająca kod do autoryzacji. Przed dokonaniem płatności opaska musi być aktywowana przez dotknięcie ekranu i przesunięcie go w lewo. Następnie należy wprowadzić PIN. Czynność wymagana raz na dobę, pod warunkiem, że zegarek nie zostanie zdjęty z ręki. Po zbliżeniu do terminala należy poczekać na wyświetlenie potwierdzenie płatności.
FAQ
Tak, wystarczy że uprzednio skonfigurujemy np. płatności Google czy Apple Pay. Alternatywnie możemy skorzystać z systemu BLIK. Te formy płatności mobilnych, pozwalają na dokonywanie płatności bez fizycznego posiadania karty płatniczej.
Na dobrą sprawę nie potrzebujemy konta bankowego, wystarczy nam karta płatnicza np. Prepaid o ile obsługuję wybrane płatności mobilne. Z pomocą przychodzą też fintechy, gdzie bez konta w polskim banku możemy dokonywać płatności np. Google Pay czy Apple Pay.
Celem dokonywania tego typu płatności, należny uprzednio skonfigurować nasz telefon. Z najpopularniejszych metod do wyboru mamy Google Pay, Apple Pay czy BLIK zbliżeniowy. Jedyny wymóg to urządzenie posiadające odpowiednie możliwości techniczne (Antena NFC)
W takim przypadku pozostaje nam np. płatność BLIK. Wystarczy aplikacja banku, następnie generujemy kod i w ten sposób płacimy telefonem.