Działalność gospodarcza Ulga na start

Ulga na start – na czym to polega?

Początkujący przedsiębiorcy lub ci wracający do prowadzenia działalności po 5 latach od zawieszenia lub zamknięcia poprzedniej mogą liczyć na wsparcie w postaci między innymi ulgi na start. Dotyczy ona składek ZUS, których wysokość przerasta zwykle przedsiębiorców, którzy dopiero zaczynają zarabiać. Na czym polega ulga na start i kto może z niej skorzystać?

Kto może skorzystać z ulgi na start?

Ulga na start dedykowana jest przedsiębiorcom, którzy są osobami fizycznymi prowadzącymi działalność jednoosobową lub są wspólnikami spółki cywilnej. Ulga dotyczy również osób, które dopiero rozpoczynają prowadzenie działalności lub wracają do tego po 5 latach (60 miesiącach) od jej zawieszenia lub zamknięcia poprzedniej.

Jednak osoba, która chce skorzystać z ulgi na start nie może wykonywać działalności dla byłego pracodawcy, u którego pracowała na etacie w poprzednim roku kalendarzowym i wykonywała czynności znajdujące się w zakresie wykonywanej obecnie działalności. Będąc rolnikiem lub domownikiem zaczynającym prowadzić działalność, również można skorzystać z ulgi na start. Należy jednak w tym przypadku pamiętać, że nie musimy ubezpieczać się w ZUS, jeśli jednocześnie spełniamy następujące warunki:

• podleganie ubezpieczeniu w KRUS w pełnym zakresie nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata;
• Dalej prowadzisz lub pracujesz w gospodarstwie rolnym;
• dysponowanie gospodarstwem o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 1 hektar;
• złożenie w KRUS oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia w ciągu 14 dni od założenia działalności;
• nie pozostawanie pracownikami lub w stosunku służbowym;
• nie posiadanie ustalonego prawa do emerytury, renty lub innych świadczeń z ubezpieczeń społecznych;
• kwota należnego podatku od dochodów z pozarolniczej działalności za rok poprzedni nie przekracza kwoty granicznej;

Jeśli nie spełniamy ani jednego z powyższych warunków, musimy płacić składki ZUS, ale przysługuje wtedy ulga na zasadach ogólnych.

Jeśli jako przedsiębiorcy korzystamy z ulgi na start, zleceniodawca nie musi odprowadzać nam składek na ubezpieczenia społeczne pod warunkiem, że przedmiot umowy jest taki sam, jak prowadzonej działalności oraz osiągane przychody są opodatkowane jako przychód z działalności gospodarczej.

Ulga na start – z jakich składek zwalnia?

Każdy przedsiębiorca rejestrujący działalność w CEiDG nie będąc ubezpieczonym w ZUS z innego tytułu, musi zarejestrować się w ZUS, jako płatnik składek i opłacać je terminowo w pełnej kwocie lub obniżonej przez 24 miesiące. Jednak ci, którzy zakładają firmę po raz pierwszy mogą skorzystać z ulgi na start. W okresie korzystania z niej przedsiębiorca nie ma obowiązku opłacania składek społecznych w ramach prowadzonej działalności.

Ulga zwalnia przez 6 miesięcy od rozpoczęcia działalności z płacenia składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe, a także składek na fundusz pracy i fundusz solidarnościowy. Ulga nie dotyczy jednak ubezpieczenia zdrowotnego, które obowiązkowo trzeba opłacać od początku działalności. Na razie jeszcze będzie można odliczyć ją od dochodu. Jednak od 1 stycznia 2022 roku zaczną wchodzić w życie przepisy Nowego Ładu, które przewidują wysokość składki zdrowotnej zależną od dochodu, bez możliwości odliczenia od podatku. Wszystko jednak zależy od wybranej formy opodatkowania. W okresie korzystania z ulgi na start można również zgłosić członków rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego.

Zanim jednak zdecydujemy się na skorzystanie z ulgi, dobrze to przemyślmy. Niestety nie opłacanie składek spowoduje, że nie będziemy odkładać nic do emerytury ani nie będziemy mogli skorzystać ze świadczeń chorobowych, rehabilitacyjnych, zasiłku macierzyńskiego czy opiekuńczego na dziecko. Pamiętać należy również o tym, że to my jesteśmy zwolnieni z opłacania naszych składek, a jeśli zatrudniamy pracowników, to ich składki musimy opłacać w całości.

Jak długo trwa ulga na start?

Z ulgi na start można korzystać przez 6 miesięcy od rozpoczęcia działalności gospodarczej. Jeśli działalność rozpoczynamy w trakcie miesiąca, nie wliczamy go już do tych 6 miesięcy. Zaczynamy liczyć miesiące dopiero od następnego. Jeśli jednak rozpoczynamy działalność 1 dnia miesiąca, miesiąc ten wliczamy już do tych 6. Jeśli zawiesimy działalność w okresie korzystania z ulgi, nie ustanie ona i nadal będziemy mogli z niej korzystać. Można też przestać korzystać z ulgi na start przed upływem tych 6 miesięcy lub oczywiście po ich upływie.

Jak zgłosić chęć skorzystania z ulgi na start w ZUS?

Chcąc skorzystać z ulgi na start należy w terminie do 7 dni od rozpoczęcia działalności zgłosić się w ZUS do ubezpieczenia zdrowotnego z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 40. Pozostałe cyfry zależą od prawa do emerytury i posiadania orzeczenia o niepełnosprawności. Jeśli nie posiadamy ani jednego, ani drugiego wpisujemy kod 05 40 00. Jeśli zaś mamy prawo do emerytury lub renty piątą cyfrą kodu będzie 1 lub 2.

Zaś cyfra szósta to będzie 1, 2 lub 3 jeśli mamy orzeczenie o niepełnosprawności w lekkim, umiarkowanym lub znacznym. Zgłoszenia do ZUS należy dokonać na formularzu ZUS ZZA. Najlepiej i najprościej jednak złożyć ten formularz razem z wnioskiem o wpis w CEiDG. Wystarczy we wniosku zaznaczyć „ZZA” w punkcie 12.2. dołączam zgłoszenia ZUS. Można też złożyć formularz na papierze pod warunkiem rozliczania składek dla nie więcej niż 5 osób. Oprócz tego opcją jest także program Płatnik lub aplikacja ePłatnik, gdzie formularz można podpisać podpisem kwalifikowanym lub przez profil zaufany.

Ile wynoszą składki z ulgą na start?

Przy uldze na start nie płacimy żadnych składek społecznych. Płacimy jedynie składkę zdrowotną. Póki co jeszcze podstawą jest zadeklarowana przez przedsiębiorcę kwota, nie niższa niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Składka zdrowotna to zaś 9% podstawy wymiaru. W 2021 roku wysokość składki wynosi więc 381, 81 zł miesięcznie. Kwota jest niepodzielna, co oznacza, że co miesiąc trzeba płacić ją całą. Od 2022 roku jednak podstawą wymiaru składki będą przychody przedsiębiorcy, nie niższe niż minimalne wynagrodzenie (3010 zł). Składka nadal będzie 9 procentowa i wyniesie minimum 270, 90 zł. Żeby nie było tak różowo, nie będzie można już odliczać jej od podatku. Więcej o składkach ZUS w nowym Ładzie przeczytacie w naszym wpisie. 

Zwolnienie ze składki zdrowotnej

Można jednak zostać zwolnionym z opłacania również składki zdrowotnej przez 6 miesięcy od rozpoczęcia działalności. Może się tak stać w przypadku:

• emerytów i rencistów ze świadczeniami nie przekraczającymi miesięcznego minimalnego wynagrodzenia;
• miesięcznych przychodów z działalności nie wyższych niż 50% kwoty najniższej emerytury;
• opłacania podatku dochodowego w formie karty podatkowej;
• niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym i przychodów nieprzekraczających 50% minimalnego wynagrodzenia oraz opłacania podatku w formie karty podatkowej;
• pobierania zasiłku macierzyńskiego w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty świadczenia rodzicielskiego;

W przypadku niepełnosprawności umiarkowanej lub znacznej i działalności objętej ulgą na start, opłaca się składkę w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Jakie deklaracje trzeba złożyć korzystając z ulgi na start?

Korzystając z ulgi na start opłacamy za siebie jedynie składkę zdrowotną. Dlatego do 10 dnia następnego miesiąca po rozpoczęciu działalności i zgłoszeniu się do ubezpieczeń, należy złożyć do ZUS deklarację ZUS DRA i zapłacić składkę. Później nie trzeba już składać deklaracji aż do końca ulgi na start, pod warunkiem, że nie zatrudniamy pracowników. Kolejną deklarację należy złożyć dopiero po zakończeniu korzystania z ulgi na start i zgłoszeniu się do opłacania pełnych składek.

Składki ZUS po zakończeniu ulgi na start

Po zakończeniu korzystania z ulgi na start, nadal możemy płacić obniżone składki ZUS jeszcze przez kolejne 24 miesiące. Chodzi oczywiście o pełne 24 miesiące, więc jeśli ulga na start skończy się w połowie miesiąca, te 24 zaczną liczyć się dopiero od następnego. Chcąc płacić obniżone składki należy najpierw wyrejestrować się z ubezpieczenia zdrowotnego składając druk ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od cyfr 05 40. Następnie trzeba zgłosić się do ubezpieczeń w ramach składek obniżonych z kodem tytułu ubezpieczeń zaczynającym się od cyfr 05 70. W przypadku prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, kod zaczyna się od cyfr 05 72.

Zalety i wady korzystania z ulgi na start

Korzystanie z ulgi na start ma swoje zalety, ale i wady. Do zalet niewątpliwie należy zmniejszenie kosztów prowadzenia działalności i więcej na koncie. Jednak ulga na start ma też swoje wady. Bez opłacania składek na ubezpieczenia społeczne nie przysługuje ani renta, ani zasiłek choroby czy świadczenia rehabilitacyjne, opiekuńcze bądź zasiłek macierzyński. Ponadto nie płacąc składek zdrowotnych nie odkładamy żadnych środków na poczet emerytury a okres korzystania z ulgi na start liczy się jako okres nieskładkowy. Jeśli więc w trakcie korzystania z ulgi na start przytrafi się nam wypadek lub poważniejsze kłopoty zdrowotne uniemożliwiające wykonywanie działalności, pozostaniemy tak naprawdę bez środków do życia. Dlatego zanim zdecydujemy się na skorzystanie z ulgi na start, musimy to naprawdę dobrze przemyśleć.

Opłacanie jedynie składki zdrowotnej to kusząca niezwykle sprawa. Przynajmniej mamy możliwość skorzystania z opieki zdrowotnej. Jednak warto rozważyć, czy na pewno warto ryzykować zostanie bez grosza w trudnej sytuacji życiowej czy zdrowotnej. Pewnym ratunkiem może być tutaj dochód pasywny z działalności. Jeśli działalność polega jedynie na świadczeniu usług, nie pracując nie zarobimy nic. Jednak jeśli postaramy się o źródło dochodu pasywnego, możemy uzyskiwać go nawet wtedy, kiedy nie będziemy mogli pracować. Takie środki mogą okazać się nieocenionym wsparciem w trudnej sytuacji w okresie korzystania z ulgi na start. Ulga to dobre rozwiązanie dla przedsiębiorców nie osiągających jeszcze wysokich dochodów, ale skorzystanie z niej musi być naprawdę przemyślane.Dodatkowe informacje dostępne na stronie rządowej.

Autor artykułu

Maciek Król

Pozostałe publikacje autora

Ukończył studia w Szkole Głownej Handlowej. Zawodowo związany z branżą farmaceutyczną od strony finansowej. Pasjonat rynków finansowych, giełdy i inwestycji. Z sukcesami pomnaża prywatne środki na Warszawskim Parkiecie. W Finhack'u dba o aspekt merytoryczny artykułów finansowych i pomaga planować przyszłe treści dla naszych czytelników.