Co to jest i do czego służy numer IBAN?

IBAN to termin, który dość często pojawia się przy przelewach międzynarodowych. Co więc oznacza ten tajemniczy dla wielu osób skrót? W największym uproszczeniu i skrócie to po prostu numer, który definiuje konto bankowe należące do danej osoby. Jeżeli chcesz się dowiedzieć wszystkiego o tym numerze, jak jest zbudowany, co oznaczają konkretne litery i cyfry oraz gdzie możesz go użyć przeczytaj kilka poniższych akapitów. Po tej lekturze będziesz już posiadał wiedzę na ten temat i będziesz mógł bez obaw posługiwać się tym numerem w różnych sytuacjach. Numer IBAN jest niezbędny przy dokonywaniu zagranicznych przelewów w Unii Europejskiej i do wielu innych krajów.

Co to jest IBAN?

Rozwińmy zatem IBAN to skrót od International Bank Account Number, czyli po polsku: międzynarodowy numer konta bankowego. Dzięki niemu możliwe jest identyfikowanie kont w bankach na całym świecie. W Polsce Twój numer konta oznaczany jest jako NRB – Numer Rachunku Bankowego – dzięki czemu wiadomo kto jest posiadaczem danego konta bankowego. Numer IBAN jest standardem opracowanym i wdrożonym przez Międzynarodową Organizację Standaryzacyjną ISO – International Organization for Standarization – oraz Europejski Komitet do spraw Standardów Bankowych ECBS – European Committee for Banking Standards. W Polsce elementy międzynarodowego numeru rachunku bankowego IBAN określa krajowa norma o oznaczeniu: PN ISO 13616-1 Usługi finansowe. Wprowadzenie jednolitego standardu znacznie ułatwiło wykonywanie przelewów międzynarodowych. Nie wszystkie kraje niestety wdrożyły ten standard, dlatego właśnie numer IBAN nie zawsze będzie wystarczający do wykonania przelewu, ale o tym później.

Jak powstaje numer rachunku IBAN?

Jeżeli chcesz utworzyć numer IBAN swojego konta w polskim banku możesz to zrobić samodzielnie. To bardzo prosta sprawa i nie sprawi nikomu trudności. Polski system NRB jest dostosowany do oznaczeń międzynarodowych. Aby zmienić ten 26 cyfrowy numer w IBAN wystarczy na jego początku dodać odpowiedni prefiks literowy. Są to 2 dodatkowe litery określające kraj, w którym znajduje się bank prowadzący dany rachunek. Każdy kraj posiada inne oznaczenie. Dla polski prefiks numeru IBAN to po prostu litery PL. Dla innych krajów są to na przykład przedrostki:

• Polska – PL
• Niemcy – DE;
• Białoruś – BY;
• Austria – AT;
• Belgia – BE;
• Czechy – CZ;
• Cypr – CY;
• Wielka Brytania – GB;
• Francja – FR;
• Szwecja – SE;
• Dania – DK;
• Norwegia – NO;
• Ukraina – UA;
• Litwa – LT;
• Hiszpania – ES;
• Holandia – NL;
• Portugalia – PT;
• Węgry – HU;

i tak dalej. Pełną listę z łatwością znajdziesz w Internecie wpisując na przykład frazę ‘kody krajów IBAN’.

Uwaga: numery IBAN w niektórych krajach są nieznacznie krótsze lub dłuższe i tak na przykład:

• Ukraina – 29 znaków;
• Austria – 20 znaków;
• Bułgaria – 22 znaki;
• Wielka Brytania – 22 znaki;
• Chorwacja – 21 znaków;
• Czechy – 24 znaki;
• Finlandia – 18 znaków;
• Holandia – 18 znaków;
• Malta – 31 znaków;

Jak dokładnie zbudowany jest numer IBAN?

Jeżeli chcesz wiedzieć dokładnie co oznaczają dane cyfry w numerze IBAN to poznaj jego dokładną strukturę. Po pierwsze polski numer IBAN składa się z 28 znaków. Struktura numeru IBAN wygląda następująco:

PLkk BBBB BBBB MMMM MMMMMMMMMMMM

Przykładowy numer: PL10 1050 0099 7603 1234 5678 9123

Identyfikacja banku po IBAN

Dwa pierwsze znaki to, o czym była już mowa, identyfikator kraju – czyli tutaj PL dla Polski. Po tych literach następują dwie cyfry kontrolne służące do sprawdzania poprawności zapisu numeru – poniżej zostanie to przedstawione dokładniej.  Kolejny człon to 8 cyfr oznaczonych BBBB BBBB – to cyfrowa identyfikacja danego banku zlokalizowanego w naszym kraju. Przykładowe kody banków z ranking kont osobistych i nie tylko to (pierwsze 4 cyfry BBBB):

• 1010 – Narodowy Bank Polski;
• 1020 – PKO BP IBAN;
• 1030 – Citi Handlowy IBAN;
• 1050 – ING Bank Śląski IBAN;
• 1130 – BGK;
• 1140 – mBank IBAN;
• 1160 – Bank Millennium IBAN;
• 1240 – Pekao SA IBAN;
• 1320 – Bank Pocztowy;
• 1540 – BOŚ Bank;
• 1680 – Plus Bank;
• 1870 – Nest Bank IBAN;
• 1940 – Credit Agricole;
• 2030 – BNP Paribas IBAN;
• 2120 – Santander Bank IBAN;
• 2480 – Vevo Bank;
• 2490 – Alior Bank IBAN;

Tak naprawdę bank identyfikują 3 cyfry – na końcu zawsze jest liczba 0. Pełną i zawsze aktualną listę polskich banków i ich kodów cyfrowych znajdziesz na stronach Narodowego Banku Polskiego. Następne 3 cyfry BBB oznaczają oddział banku. Ostatnia cyfra B to również liczba kontrolna. Kolejny człon numeru MMMM MMMMMMMMMMMM to 16 cyfr określające numer Twojego konta w banku.

Jak znaleźć swój IBAN?

Numer IBAN możesz sprawdzić po zalogowaniu do swojego banku na stronie internetowej lub w aplikacji mobilnej. Możesz także odczytać go z umowy, którą podpisałeś z bankiem. Jeżeli znasz swój numer konta w polskim banku wystarczy dodać do niego przedrostek PL, w ten sposób utworzysz numer IBAN swojego konta.

Jak działa suma kontrolna w numerze IBAN?

Dwie cyfry następujące po kodzie kraju w numerze IBAN to tak zwana suma kontrolna. Służy ona sprawdzeniu poprawności numeru. Dzięki niej systemy automatycznie mogą wyłapać wiele pomyłek popełnionych przy wpisywaniu tego numeru.

Jak można tej weryfikacji dokonać samemu? Należy w numerze konta przenieść 4 pierwsze znaki na koniec tego numeru. Czyli PLkk przesuwasz na koniec i otrzymujesz numer w formacie:

BBBB BBBB MMMM MMMMMMMMMMMMPLkk

Następnie znaki PL należy zamienić na liczby zgodnie z zasadą – A to 10, B to 11, C to 12 i tak do Z – 35. W przypadku Polski P to liczba 25 a L to liczba 21. Zamiast PL wpisujemy więc 2521. W ten sposób powstaje liczba o długości 30 cyfr. Następnie należy tę liczbę podzielić przez 97. Jeżeli w wyniku tego działania otrzymujemy resztę równą 1 to numer jest prawidłowy. W innych przypadkach, gdzieś nastąpił błąd i należy sprawdzić zapis numeru.

Kiedy potrzebny będzie mi numer IBAN?

Numer IBAN Twojego konta będzie Ci potrzebny, gdy będziesz chciał podać go komuś z zagranicy, kto ma Ci wysłać pieniądze. Aby wykonał on przelew do Polski potrzebny mu będzie taki właśnie numer. Sprawdzisz go po zalogowaniu się do swojego banku. Jeżeli jest tam tylko polski 26 cyfrowy numer to dodaj na początku literki PL i już otrzymałeś numer IBAN konta. Jeżeli wysyłasz przelew do zagranicznego banku to musisz od odbiorcy otrzymać jego numer konta właśnie w postaci IBAN.

Kiedy numer IBAN nie wystarczy do wykonania przelewu?

Często przy wykonywaniu przelewów zagranicznych np. SEPA czy SWIFT może być także wymagany kod BIC, czasami określany jako kod Swift. Nazwa BIC pochodzi od angielskiego Business IdentifierCode – biznesowy kod identyfikacyjny. Kody BIC/Swift banków można sprawdzić m.in. w naszym artykule o przelewach zagranicznych.

• PKO Bank Polski – BPKOPLPW;
• ING Bank Śląski – INGBPLPW;
• Santander – WBKPPLPP;
• mBank– BREXPLPWMBK;
• Alior Bank – ALBPPLPW;
• T-Mobile Usługi Bankowe – ALBPPLPW;
• BNP Paribas– PPABPLPK;

Przykładowe kody BIC/Swift banków zagranicznych:

• LLOYDS BANK PLC – LOYDGB2LXXX – Wielka Brytania;
• ING BANK N.V. – INGBNL2SPAS – Holandia;
• Deutsche Bank – DEUTDEFFXXX – Niemcy;

Niestety nie wszystkie kraje na świecie stosują system numerów IBAN. W przypadku przelewów na przykład do Brazylii, Chin czy Rosji konieczne mogą być również inne dane i numery w innych formatach, które stosują te kraje.

Najczęściej zadawane pytania związane z numerem IBAN i odpowiedzi na nie(FAQ):

Autor artykułu

Michał Król

Pozostałe publikacje autora

Z wykształcenia finansista. Posiada wieloletnie doświadczenie w instytucjach finansowych i bankach. Czuwa nad merytorycznymi aspektami artykułów. Potrafi w jasny i prosty sposób wyjaśnić nawet zawiłe aspekty świata finansów. Na bieżąco śledzi nowości w świecie Fintechów i podpowiada jak najlepiej wykorzystywać funkcje poszczególnych z nich. Lubi Podróże, zainteresowany jest światem inwestycji i jest pasjonatem Lotnictwa.