Konto socjalne, czyli rachunek bez komornika.

Zgodnie z art. 833 § 6 i 7 Kodeksu postępowania cywilnego komornik nie ma prawa zająć alimentów, zasiłku rodzinnego oraz innych świadczeń socjalnych (w tym 800+). Niestety teoria to jedno, a praktyka – drugie. Zdarza się, że bank blokuje cały rachunek. Zanim udowodnimy pochodzenie tych pieniędzy, pozostajemy bez środków do życia. Jak uniknąć takiej sytuacji? Obok konta za granicą, dobrym rozwiązaniem będzie rachunek socjalny. Jednocześnie warto wziąć pod uwagę fakt, że komornik może zając nie tylko konto bankowe, ale też nieruchomości czy ruchomości. Następnie takie przedmioty/nieruchomości zostaną sprzedane w drodze licytacji komorniczej.

Czym jest konto socjalne?

Konto socjalne (oficjalnie nazywane rachunkiem rodzinnym) zostało wprowadzone 20 sierpnia 2016 r. razem z wejściem w życie ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw.

To szczególny rodzaj rachunku bankowego, który objęty jest wyjątkową ochroną – nie może być zajęty przez komornika. Gromadzone są na nim wyłącznie środki pochodzące ze świadczeń socjalnych, które nie podlegają egzekucji komorniczej. Zaliczamy do nich, m.in.:

• świadczenia i dodatki rodzinne;
• świadczenie 500+;
• zasiłki dla opiekunów;
• świadczenia i dodatki przyznane na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
• dodatki pielęgnacyjne;
• świadczenia pomocy społecznej;
• dodatki porodowe;
• świadczenia wychowawcze;
• dodatki dla sierot zupełnych;
• świadczenia integracyjne;
• świadczenia wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów.

Rachunek rodzinny, funkcjonalnością niewiele różni się od zwykłego konta osobistego. Umożliwia on wypłatę środków, polecenie przelewów, uruchomienie zleceń stałych, czy płatności przy użyciu karty płatniczej.

Jedyna różnica dotyczy wpłat. Zasilenia rachunku mogą dokonać tylko jednostki odpowiedzialne za wypłacanie świadczeń socjalnych. Oznacza to, że na rachunek rodzinny nie mogą wpływać, np. alimenty przesyłane przez partnera, nie można dokonywać wpłat gotówkowych czy otrzymywać na niego wynagrodzenia za pracę.

Kto powinien założyć rachunek rodzinny?

Konto socjalne ma prawo założyć każda osoba fizyczna otrzymująca świadczenie socjalne. Tego typu rachunek nie może być prowadzony dla kilku osób i funkcjonować jako konto wspólne.

Rachunek rodzinny w szczególności przyda się tym, którzy obawiają się egzekucji komorniczej. Więcej na ten temat w dalszej części artykułu.

Konto socjalne a komornik

Skoro świadczenia socjalne niepodlegające egzekucji komorniczej już z samej nazwy nie powinny zostać zablokowane przez komornika, to po co komu konto socjalne? Warto wiedzieć, że komornik nie posiada narzędzi umożliwiających zbadanie, skąd pochodzą środki zgromadzone na koncie dłużnika. To bank przed dokonaniem blokady powinien to zweryfikować i poinformować egzekutora o tym, jakie kwoty nie mogą być zajęte.

W praktyce bank nie weryfikuje dokładnie pochodzenia środków na rachunku, dłużnik raczej może się spodziewać jedynie standardowej blokady.

Rachunek rodzinny powstał właśnie po to, by chronić dłużników przed tego typu praktykami. Komornik może zająć nawet cały nasz majątek, jednak nie ma dostępu do środków zgromadzonych na koncie socjalnym.

Najlepszym wyjście dla osób zadłużonych jest posiadanie własnie konta socjalnego oraz standardowego konta bankowego. W przypadku socjalnego, należy tam skierować wszystkie wpływy wymienione w drugim akapicie (świadczenia socjalne). Natomiast na standardowym koniec możemy trzymać środki do wysokości salda nie podlegającego zajęciu komorniczemu. O zajęciach komorniczych, w tym kwocie wolnej od zajęcia, przeczytacie w osobnym artykule.

Ile kosztuje konto socjalne?

Prowadzenie konta socjalnego jest całkowicie darmowe (dotyczy to także karty płatniczej i wypłat z bankomatów). Przeczytamy o tym, m.in. w art. 52a § 1 ustawy Prawo bankowe (strona 103/298):

Otwarcie i prowadzenie rachunku rodzinnego oraz wypłaty z tego rachunku w banku, w którym rachunek jest prowadzony, są wolne od jakichkolwiek opłat i prowizji. Bank nie pobiera opłat i prowizji za wydanie instrumentu płatniczego do rachunku rodzinnego, jego miesięczne utrzymanie oraz wypłaty z wykorzystaniem tego instrumentu przy użyciu bankomatów tego banku.

W przypadku wypłat mówimy o bankomatach własnych.

W którym banku założymy konto socjalne?

Banki i SKOK-i mogą, ale nie muszą wprowadzać do swojej oferty rachunku rodzinnego. Niestety tego rachunku nie znajdziemy w ofercie największych banków w Polsce. Być może wynika to z faktu, że konto socjalne musi być zwolnione z wszelkich opłat i prowizji. Prowadzenie takiego rachunku generuje więcej obowiązków niż korzyści i po prostu nie jest opłacalne.

Choć rachunek rodzinny funkcjonuje od 2016 roku, wciąż niewiele osób o nim wie. Przekłada się to zatem na niewielkie zainteresowanie tym produktem zarówno banków, jak i klientów.

Do 18 marca 2022 roku założenie rachunku rodzinnego było możliwe w Banku Pocztowym. Obecnie znajduje się on wyłącznie w ofercie banków spółdzielczych, m.in. w:

• SBR Banku konto rodzinne
• Banku Spółdzielczym w Będzinie;
• Małopolskim Banku Spółdzielczym;
• Banku Spółdzielczym w Słomnikach;
• Bank Spółdzieczy Mazowsze w Płocku;
• Bałtyckim Banku Spółdzielczym;
• Bank Spółdzielczy w Leśnicy (Rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy świadczeń socjalnych).

Jak widać niewielka liczba instytucji oferujących tego typu rachunek, trochę komplikuję jego założenie, jednak jest pewne rozwiązanie, o czym w dalszej części artykułu.

Jak założyć konto socjalne?

Konta socjalnego nie założymy, wchodząc z marszu do banku. Musimy się do tego przygotować, tj. pozyskać zaświadczenia ze wszystkich jednostek wypłacających nam świadczenia oraz numery rachunków bankowych tych instytucji. Najlepiej skontaktować się z konkretnym bankiem by ustalić listę wymaganych dokumentów.

Z wymaganymi dokumentami oraz dowodem osobistym należy udać się do placówki i podpisać umowę.

Pamiętajmy, że jeśli toczy się przeciwko nam postępowanie egzekucyjne, musimy zgłosić komornikowi fakt posiadania każdego nowego konta – również rachunku rodzinnego. W tym celu należy wysłać do egzekutora pismo zawierające:

• numer konta socjalnego;
• dane banku prowadzącego konto socjalne;
• dane dłużnika (adres, imię i nazwisko);
• informacje o świadczeniach niepodlegających egzekucji komorniczej, które będą wpływać na wskazany rachunek.

Konto socjalne w dowolnym banku

Jak już wspomnieliśmy, konta nie znajdziemy w żadnym banku komercyjnym (PKO BP, Pekao, Santander, mBank, Ing Bank Śląski, BNP Paribas, Millennium, Alior Bank, Citi Bank, Nest Bank). Wynika to z uciążliwego procesu prowadzenia tego typu rachunku i wątpliwej opłacalności dla banku. Jednak istnieje pewna furtka, by wybrany ROR wyłączyć spod egzekucji.

Tutaj polecamy założenie dowolnego rachunku, można to zrobić online korzystając z naszego rankingu kont osobistych lub udać się do dowolnego banku. Przykładowo zakładamy konto Przekorzystne w PEKAO lub konto za zero w PKO BP (oczywiście może być to dowolny inny rachunek). Ważne, aby konto było nowe (brak jakichkolwiek wpływów)

Następnie fakt założenie takiego konta zgłaszamy komornikowi, jednocześnie wskazując iż wpływy na rachunek będą pochodzić jedynie ze świadczeń socjalnych, które nie podlegają zajęciom komorniczym zgodnie z art. 833 § 6. kodeksu postępowania cywilnego. To w 100% nie chroni przed zajęciem, ale w przypadku jego wystąpienia pozwala na skuteczne odwołanie się od tego działania. W przypadku braku zgłoszenia nowego konta komornikowi, istnieje bardzo duża szansa, że taki ROR prędzej czy później zostanie zajęty i konieczne będzie odwołanie.

Ważne! Celem skutecznego zabezpieczenia własnego interesu, musimy dopilnować, aby na konto wpływały jedynie świadczenia socjalne nie podlegające zajęciu komorniczego. Jeśli zrealizujemy wpłaty gotówkowe na rachunek, otrzymamy przelew od kogoś itp. To komornik będzie mógł zając taki rachunek do wysokości tych wpływów.

Dowolne konto bez komornika – jak działa

Jak już wspomnieliśmy, wykonując powyższe kroki zyskujemy ochronę. Jednak komornik dalej może próbować dokonywać egzekucji z takiego rachunku (ponieważ nie jest to specjalny rachunek rodzinny). W przypadku wystąpienia egzekucji, wystarczy krótkie odwołanie (o ile postępowaliśmy zgodnie z nasza instrukcją i na rachunek wpływają jedynie świadczenia socjalne).

Przykładowo komornik dokonuje po jakimś czasie zajęcia takiego konta. W tym scenariuszu wysyłamy do niego pismo z informacją, iż na rachunku znajdują się jedynie środki pochodzące ze świadczeń socjalnych, wyłączone spod egzekucji. Należy powołać się na art. 833 § 6. kodeksu postępowania cywilnego. Warto dołączyć do naszego odwołania wyciąg z konta. Takie samo pismo możemy wysłać do banku, ponieważ świadczenia socjalne nie podlegają egzekucji i bank nie może ich blokować.

§ 6. „Nie podlegają egzekucji świadczenia alimentacyjne, świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe, dla sierot zupełnych, zasiłki dla opiekunów, świadczenia z pomocy społecznej, świadczenia integracyjne, świadczenie wychowawcze, świadczenie dobry start, jednorazowe świadczenie………….”

W przypadku uciążliwych działań ze strony komornika (braku cofnięcia egzekucji). Możemy napisać skargę na jego działania. Tu udowodnienie winy po jego stronie będzie bardzo proste. Na Bank również możemy napisać skargę np. do KNFu. Warunkiem szybkiego i skutecznego działania jest odpowiednie dbanie o takie konto – brak innych wpływów poza świadczeniami socjalnymi. Na konto nie mogą wpływać żadne inne przelewy, nie można dokonywać wpłat gotówkowych itp.

Nakładanie konta socjalnego przez internet

Klasycznego konta socjalnego nie założymy przez internet, ponieważ jest ono oferowane tylko w kilku bankach spółdzielczych. Jednak możemy dostosować dowolny rachunek, tak aby zgodnie z prawem nie podlegał egzekucjom komorniczym. Wystarczy zastosować się do instrukcji opisanej w dwóch wcześniejszych akapitach. Same konta możemy założyć online, klikając w przycisk „otwórz konto” w rankingu kont osobistych. Należy pamiętać, iż taki rachunek otwierany jest na warunkach komercyjnych i obowiązuje standardowa tabela opłat i prowizji.

Czy warto posiadać konto socjalne?

Rachunek rodzinny daje swobodę użytkowania i nic nas nie kosztuje. Nie obciąży więc dodatkowo domowego budżetu. Co dzięki niemu zyskujemy?

Po pierwsze – bezpieczeństwo. Mamy pewność, że z dnia na dzień nie zostaniemy pozbawieni przez komornika wszystkich środków do życia. Kwoty pochodzące z otrzymywanych świadczeń będą zawsze do naszej dyspozycji.

Po drugie – oszczędność czasu i nerwów. Nierzadko zdarza się, że komornik zajmuje całe konto osobiste. Udowodnienie, które środki nie powinny być objęte egzekucją, jest często trudne, czasochłonne, a czasem nawet niemożliwe. Posiadając rachunek rodzinny, unikamy tego typu problemów.

Jak widać, konto socjalne ma niemal same zalety. Jedyną trudnością może okazać się dostępność tego typu produktu. Jednak, jeśli obawiamy się egzekucji komorniczej, warto udać się nawet do innego miasta, by je założyć.

FAQ

Autor artykułu

Michał Król

Pozostałe publikacje autora

Z wykształcenia finansista. Posiada wieloletnie doświadczenie w instytucjach finansowych i bankach. Czuwa nad merytorycznymi aspektami artykułów. Potrafi w jasny i prosty sposób wyjaśnić nawet zawiłe aspekty świata finansów. Na bieżąco śledzi nowości w świecie Fintechów i podpowiada jak najlepiej wykorzystywać funkcje poszczególnych z nich. Lubi Podróże, zainteresowany jest światem inwestycji i jest pasjonatem Lotnictwa.