Czym jest przelew bankowy?

0

Czasy, kiedy pieniądze przesyłało się głównie za pomocą przekazów pocztowych, bezpowrotnie mineły. Obecnie królują przelewy bankowe. Ich realizacja jest zdecydowanie szybsza i wygodniejsza. Nie trzeba marnować papieru, tracić czasu w kolejkach i ponosić opłat pocztowych. Nie musimy nawet ruszać się z kanapy, by zlecić przelew. Jak to możliwe, że po kliknięciu kilku poleceń, pieniądze trafiają do właściwej osoby? Wyjaśniamy.

Przelew bankowy – co to?

Przelew bankowy jest bezgotówkową formą rozliczeń. By mógł zostać zrealizowany, właściciel rachunku musi złożyć odpowiednią dyspozycję. Wówczas bank z jego konta przesyła pieniądze na konto odbiorcy w tym samym (przelew wewnętrzny) lub innym banku (przelew zewnętrzny).

Jakie rodzaje przelewów wyróżniamy?

Osoby, które nie mają głowy do dat i często zdarza im się zapomnieć o terminie zapłaty rachunku, powinny bliżej przyjrzeć się poniższym rodzajom przelewów. To wygodnesposoby na zawsze uregulowane należności.

Polecenie zapłaty

Polecenie zapłaty sprawdza się do opłacania powtarzalnych płatności o zmiennej wartości i częstotliwości. Właściciel konta musi zgodzić się, aby wybrany odbiorca mógł obciążać jego rachunek. Wymaga to także poinformowania banku oraz odbiorcy.

Zlecenie stałe

Zlecenie stałe to forma przelewu, którą zazwyczaj wykorzystuje się do opłacania rachunków. Polega na tym, że na wniosek właściciela rachunku, bank cyklicznie (w wyznaczonym dniu), pobiera z konta zleceniodawcy określoną kwotę i przesyła środki do ustalonego odbiorcy.

Jak realizowany jest przelew bankowy? Rodzaje systemów.

To, w jaki sposób i w jakim tempie zostanie zrealizowany przelew, zależy od systemu, który wybierzemy. Pieniądze mogą trafić do odbiorcy w ciągu kilku sekund lub kilku dni.

ELIXIR – do przelewów zwykłych

Przelew ELIXIR (Elektroniczna Izba Rozliczeniowa) to elektroniczny system rozliczeń międzybankowych. Umożliwia realizacje zleceń wyłącznie w polskich złotych. Został stworzony przez Krajową Izbę Rozliczeniową i wprowadzony w 1994 roku. Dzięki niemu informacje mogą być sprawnie przesyłane pomiędzy bankami. Wszystkie dane szyfrowane są elektronicznym podpisem Szafir, co gwarantuje ich bezpieczeństwo.

Dyspozycje za pośrednictwem tego systemu można składać przez cały rok niezależnie od pory dnia, jednak są one rozliczane wyłącznie w dni robocze podczas trzech rozliczeniowych sesji Elixir (porannych, popołudniowych, wieczornych). Warto dodać, że 24 i 31 grudnia mają miejsce tylko dwie pierwsze sesje.

Kiedy wysyłamy przelew, nie od razu rusza on w drogę do odbiorcy. Musi najpierw poczekać (razem z wszystkimi dyspozycjami złożonymi przez innych użytkowników danego banku) na najbliższą sesję wychodzącą. Następnie odpowiedni komunikat trafia do KIR, która ustala wzajemne zobowiązania pomiędzy bankami i dokonuje rozliczenia (ostateczny rozrachunek odbywa się w systemie NBP). Dopiero po przejściu przez sesję przychodzącą w banku odbiorcy, pieniądze lądują na wyznaczonym koncie.

Czas realizacji takiego zlecenia to najczęściej kilka godzin (minimum 2h). Zdarza się jednak, że może to potrwać nawet kilka dni. Jeśli dyspozycję złożymy w piątek wieczorem lub w dzień świąteczny, środki znajdą się na koncie odbiorcy dopiero w najbliższym dniu roboczym.

Wyjątkiem są przelewy wewnętrzne, czyli takie, które są przesyłane pomiędzy rachunkami w tym samym banku. Działają niezależnie od dnia tygodnia i godziny zlecenia. Pieniądze trafiają do beneficjenta w ciągu kilku minut.

SORBNET – do rozliczeń wysokokwotowych

Przelew SORBNET (System Obsługi Rachunków Bankowych) to system uruchomiony (w 1996 r.) i obsługiwany przez Narodowy Bank Polski. Służy przede wszystkim do przesyłania wysokich kwot w polskich złotych.

Zlecenia są rozliczane w czasie rzeczywistym. Oznacza to, że w ciągu dnia każdy pojedynczy przelew jest realizowany na bieżąco (zazwyczaj do godziny). Nie ma konieczności czekania na sesję.

W przeciwieństwie do systemu Elixir, przelewy SORBNET nie są darmowe. W zależności od banku oraz typu konta ich koszt może wahać się w przedziale 10-40 zł. Co Ciekawe, przelewy powyżej 1 mln zł są zawsze realizowane w tym systemie.

Express Elixir i BlueCash –do realizacji przelewów ekspresowych

Wybór systemu ELIXIR, kiedy mamy do wykonania „przelew na wczoraj”, nie będzie dobrym pomysłem. Oczywiście jest szansa, że pieniądze dotrą nawet w ciągu godziny. Jednak musi zgrać się kilka czynników.

Pamiętajmy, że oba systemy funkcjonują jedynie w dni robocze i to w określonych ramach czasowych. Może okazać się, że przelew wysłany w piątek rano, dotrze dopiero w poniedziałek. Nie mamy pewności, czy zgrają się sesje Elixir w bankach, które biorą udział w realizacji zlecenia.

Pewniejszym wyborem byłby system SORBNET, bo działa w czasie rzeczywistym. Jest szybszy, ale i droższy, dlatego jego użycie nie zawsze będzie opłacalne.

Jak uratować się przed odsetkami, kiedy zapomnieliśmy, np. o racie kredytu? W takiej sytuacji najlepiej sprawdzą się przelewy natychmiastowe. Dla transakcji w polskich złotych mamy do dyspozycji:

  • system Express Elixir;
  • system BlueCash.

Express Elixir

To system bezpośrednich przelewów natychmiastowych nadzorowany przez Krajową Izbę Rozliczeniową. Funkcjonuje od 2012 roku. Omija międzybankowe sesje Elixir. Dzięki temu niezależnie od dnia i godziny złożenia dyspozycji środki trafią na konto odbiorcy w ciągu kilku minut.

Warto wiedzieć, że jednym przelewem Express Elixir można przelać maksymalnie 100 tys. zł. Należy dodać, że poszczególne banki mogą narzucać także własne limity, np. w PKO BP jednorazowo wyślemy tylko 3 tys. zł.

KIR nie pobiera żadnych opłat za korzystanie z systemu. Jednak nie oznacza to, że przelewy natychmiastowe są zawsze bezpłatne. Musimy liczyć się z tym, że banki mogą oczekiwać prowizji za udostępnienie takiej usługi. Zazwyczaj to koszt ok. 5 zł. Obecnie w naszym rankingu kont osobistych tylko Santander Bank Polska oraz Citi Handlowy (4 przelewy/m-c) oferuje darmowe przelewy natychmiastowe swoim klientom.

Przelewy Express Elixir mogą być realizowane jedynie pomiędzy uczestnikami tego systemu.

BlueCash

System BlueCash jest obsługiwany przez prywatną firmę – Blue Media. Opiera się na obsłudze przelewu zewnętrznego za pomocą dwóch przelewów wewnętrznych.

Przelewy wewnątrzbankowe są obsługiwane w czasie rzeczywistym, a pieniądze trafiają na konto niemal natychmiast. Nie ma znaczenia, w jakim dniu tygodnia i o jakiej porze złożono dyspozycję.

Firma Blue Media wykorzystuje właśnie ten mechanizm. Posiada rachunki w różnych bankach w Polsce. Dzięki temu, kiedy wysyłamy przelew z banku A do banku B, środki trafiają najpierw na konto operacyjne Blue Media w banku A. Następnie z konta Blue Media w banku B są wysyłane do odbiorcy, czyli banku B. Wszystko odbywa się automatycznie, a cały proces trwa zazwyczaj kilkanaście sekund.

Maksymalna kwota, jaką prześlemy pojedynczym przelewem BlueCash to 20 tys. zł. Należy także uwzględnić, że wewnętrzne ograniczenia banków mogą być niższe. W niektórych instytucjach oprócz limitów kwotowych obowiązują także ilościowe.

Tak, jak w przypadku systemu Express Elixir, w zależności od banku może czekać nas dodatkowa opłata za skorzystanie z trybu ekspresowego (ok. 5 zł).

SEPA – dla przelewów europejskich

System SEPA, czyli Single Euro Payments Area, co w tłumaczeniu na polski oznacza Jednolity Obszar Płatniczy w Euro, obsługuje jedynie przelewy SEPA wykonane w euro. Dodatkowym ograniczeniem jest terytorium. Umożliwia transfer środków wyłącznie do państw członkowskich UE oraz kilku innych krajów (Monako, Wielka Brytania, Norwegia, Szwajcaria, Islandia, San Marino, Liechtenstein, Andora).

Czas realizacji takiego zlecenia to zazwyczaj jeden dzień roboczy, a jego koszt uzależniony jest od banku, w którym mamy konto (0-10 zł).

SWIFT – dla przelewów zagranicznych

SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication)to zarówno stowarzyszenie instytucji finansowych z całego świata, jak i system, który pozwala na wymianę informacji między państwami.

System SWIFT umożliwia zlecanie przelewów zagranicznych. Mogą je wykonywać wszyscy – nie tylko osoby prawne i organizacje, ale także osoby fizyczne. W przeciwieństwie do przelewu SEPA, SWIFT nie ma ograniczeń terytorialnych. Dyspozycje można składać w dowolnej walucie i kierować je do różnych zakątków świata.

By nadać przelew SWIFT, oprócz typowych danych potrzebnych przy każdym przelewie, należy dodatkowo podać kod BIC/SWIFT banku odbiorcy. Numer rachunku trzeba podać w formacie IBAN.

Niestety, tego typu operacje nie należą do najtańszych. Możemy zapłacić kilkadziesiąt lub nawet kilkaset złotych. Na ostateczną sumę wpływają koszty przewalutowania oraz prowizja banku, która jest zależna od wartości transakcji.

Warto dodać, że nie zawsze to nadawca płaci za wszystko. W formularzu musimy zaznaczyć, kto ma pokryć koszty:

  • OUR – nadawca;
  • BEN – odbiorca;
  • SHA –dzielone między nadawcę i odbiorę.

Popularne pytania w temacie przelewów

Który przelew jest szybszy – ELIXIR, czy SORBNET?

Czas realizacji przelewu zwykłego uzależniony jest od międzybankowych sesji Elixir. Zlecenia są realizowane zbiorczo. Muszą przejść przez sesję wychodzącą w banku nadawcy, zahaczyć o KIR, a potem wstrzelić się w sesję przychodzącą w banku odbiorcy. Trwa to zazwyczaj kilka godzin (min. 2h).
Każdy pojedynczy przelew SORBNET jest realizowany na bieżąco. Dzięki temu jest szybszy niż ELIXIR i dociera do odbiorcy maksymalnie w ciągu godziny.
Warto dodać, że oba systemy działają jedynie w dni robocze. Jeśli zlecimy przelew w weekend lub dzień świąteczny, jego rozliczenie może przedłużyć się do kilku dni.

Jak długo idzie przelew?

W zależności od wybranego systemu przelew może dotrzeć w ciągu kilkunastu sekund lub kilku dni:
zwykły przelew ELIXIR –po kilku godzinach (w dni robocze) lub po kilku dniach (jeśli został nadany w weekend lub święto);
SORBENT – maksymalnie w ciągu godziny (w dni robocze);
Express Elixir lub BlueCash –od kilkunastu sekund do kilku minut (są realizowane przez cały rok 24/7).

Jak zapłacić mandat przelewem?

Logujemy się do bankowości elektronicznej swojego banku. Następnie wybieramy przelew podatkowy (podatki/przelew do US), a potem symbol formularza: MANDATY.
Od 1 stycznia 2016 roku przelewy za mandaty karne kredytowane lub zaoczne kierujemy na konto Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu. Dlatego jako miasto zaznaczamy Opole, a następnie Pierwszy Urząd Skarbowy.
Podajemy kwotę mandatu, a jako typ identyfikatora wybieramy PESEL. W polu Identyfikacja zobowiązania wpisujemy serię i numer mandatu. Zatwierdzamy i gotowe.

Czy można cofnąć przelew bankowy?

Zwykły przelew Elixir można anulować, o ile nie wszedł w najbliższą sesję Elixir. Warto zaznaczyć, że niektóre banki np. Alior Bank ksiegują przelewy w czasie rzeczywistym, więc nasz przelew od razu trafi do paczki przelewów i nie ma możliwości jego anulowania. Jednak dla większości banków taka opcja istnieje. Dlatego, jeśli wpisaliśmy nie tę kwotę lub podaliśmy błędny numer rachunku, warto najpierw sprawdzić godziny sesji wychodzących w swoim banku. Następnie trzeba jak najszybciej skontaktować się z doradcą.
Najlepiej zrobić to za pośrednictwem infolinii. Niektóre instytucje udostępniają opcję anulowania przelewu także w bankowości elektronicznej.

Jeśli zleciliśmy przelew ekspresowy, nie da się go cofnąć

Dlaczego przelew nie został zrealizowany?

Przyczyn takiej sytuacji może być co najmniej kilka:
źle wypełniony formularz przelewu (np. błędny numer konta);
bank zablokował przelew, bo sprawdza pochodzenie pieniędzy (podejrzenie prania brudnych pieniędzy, oszustwa, czy finansowania terroryzmu);
problemy techniczne;
przelew wymaga dodatkowej weryfikacji, np. w przypadku wysokich kwot lub przelewów walutowych.
Jeśli to my wysłaliśmy przelew, warto w pierwszej kolejności sprawdzić, czy podaliśmy poprawne dane, a następnie skontaktować się z bankiem.
Kiedy czekamy na pieniądze, można poprosić nadawcę, by wysłał potwierdzenie przelewu. Da to pewność, że rzeczywiście go zlecił i wpisał właściwy numer rachunku. Jeśli wszystko się zgadza, przyczyn należy szukać po stronie banku.

Mamy nadzieję, że ten artykuł był dla Ciebie pomocny :)
4.7/5 (Ilość ocen: 6)
Autor artykułu
Ukończył studia w Szkole Głownej Handlowej. Zawodowo związany z branżą farmaceutyczną od strony finansowej. Pasjonat rynków finansowych, giełdy i inwestycji. Z sukcesami pomnaża prywatne środki na Warszawskim Parkiecie. W Finhack'u dba o aspekt merytoryczny artykułów finansowych i pomaga planować przyszłe treści dla naszych czytelników.
Komentarze

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *