Powtarzające się świadczenia niepieniężne – co to jest?

Zgodnie z art. 176 Kodeksu spółek handlowych wspólnik może wykonywać na rzecz spółki powtarzające się świadczenia niepieniężne. To nie tylko ciekawa forma współpracy wspólników, ale także sposób na uniknięcie składki zdrowotnej. Jakie czynności można zaliczyć się do tego typu świadczeń? Jak zobowiązać wspólnika do ich wykonywania i jak się rozliczać? Sprawdzamy. Korzystając z okazji, polecamy sprawdzenie propozycji najlepszych kont firmowych, w naszym rankingu rachunków dla firm (zarówno JDG jak i spółek w typ z o.o.)

Co to są powtarzające się świadczenia niepieniężne?

Powtarzające się świadczenia niepieniężne to czynności, jakie wspólnik wykonuje regularnie na rzecz spółki w zamian za wynagrodzenie. W przeciwieństwie do dywidendy wypłaca się je niezależnie od tego, czy spółka osiągnęła zysk czy nie. Odpowiednie zapisy dotyczące zakresu obowiązków, okresu i częstotliwość ich wykonywania przez wspólnika muszą znaleźć się w umowie spółki.

Co ważne, opisywane świadczenia dotyczą wyłącznie wspólnika i nie mogą być nałożone, np. na pracownika.

Jakie czynności można uznać za powtarzające się świadczenia niepieniężne?

Do powtarzalnych świadczeń niepieniężnych zaliczamy takie czynności, które po pierwsze są spółce potrzebne. Po drugie – które wspólnik rzeczywiście będzie wykonywał. Ich zakres jest bardzo szeroki, a rodzaj zależy od profilu działalności spółki. Mogą to być, np.: usługi księgowe, konsultingowe, rzeczoznawcze, tłumaczeniowe, informatyczne, prawne, medyczne, dostawa towarów i produktów, doradztwo podatkowe, prowadzenie szkoleń, itp.

Po trzecie, jak sama nazwa wskazuje, obowiązki te muszą mieć charakter powtarzalny. Nie może to być jednak ani jednorazowe zlecenie, np. przetłumaczenie jednego tekstu, ani czynność ciągła, np. wykonywanie tłumaczeń ustnych, prowadzenie księgowości, najem, czy dzierżawa.

Musimy nie tylko konkretnie nazwać daną czynność, ale także wskazać częstotliwość, z jaką będzie wykonywana. Zatem prawidłowy opis może brzmieć następująco:  „wykonywanie sześciu tłumaczeń pisemnych miesięcznie”.

W jaki sposób ustanowić powtarzające się świadczenia niepieniężne?

Do wykonywania powtarzalnych świadczeń niepieniężnych nie można zobowiązać wspólnika podczas luźnej rozmowy. Konieczne jest uwzględnienie odpowiednich zapisów w umowie spółki (forma aktu notarialnego). W przypadku już istniejącej umowy, zmiany należy wprowadzić za pośrednictwem notariusza i zgłosić je do KRS. Nie ma możliwości skorzystania z systemu S24.

Jak ustalić wynagrodzenie za powtarzalne świadczenia niepieniężne?

W zamian za wykonywanie świadczeń niepieniężnych wspólnik otrzymuje wynagrodzenie. Zgodnie z art. 176 KSH nie może być ono wyższe niż ceny lub stawki przyjęte w obrocie (nie powinno być także za niskie). Należy więc sprawdzić wartość rynkową owych świadczeń, czyli ile „normalnie” płaci się za dany towar, bądź usługę. Przy ustalaniu stawki warto uwzględnić, m.in.:

• lokalizację firmy (stawki mogą różnić się w zależności od miasta);
• kompetencje wspólnika;
• rodzaj wykonywanej usługi.

Pamiętajmy, że wynagrodzenie za powtarzalne świadczenia niepieniężne wypłaca się niezależnie od tego, czy spółka osiągnęła zysk.

Warto wiedzieć!

By współpraca w formie powtarzalnych świadczeń niepieniężnych była atrakcyjna dla wspólnika, warto przy ustalaniu pensji uwzględnić również kwestie podatkowe (o zasadach rozliczania się piszemy w dalszej części artykułu). To istotne, zwłaszcza jeśli wspólnik otrzymuje także wynagrodzenie z tytułu pełnienia innych funkcji (np. członka zarządu).

Konsekwencje braku wynagrodzenia

Unikanie płatności za czynności wynikające z art. 176 KSH nie jest dobrym sposobem na szukanie oszczędności w spółce. Jeśli wspólnik (zobowiązany umową spółki) będzie wykonywał świadczenia niepieniężne bez wynagrodzenia, to spółka odniesie korzyść majątkową (w innych okolicznościach musiałaby zapłacić za te usługi podmiotom zewnętrznym). W związku z tym spółka otrzyma nieodpłatne świadczenie, które podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Czy wynagrodzenie za powtarzalne świadczenia niepieniężne jest kosztem uzyskania przychodów dla spółki?

Wynagrodzenie wypłacane wspólnikowi za realizację świadczeń z art. 176 KSH można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Należy, jednak pamiętać, że taki wydatek musi spełniać pewne kryteria, np.:

• być poniesiony w celu osiągnięcia przychodów, zachowania lub zabezpieczenia jego źródła;
• być związany z działalnością gospodarczą prowadzoną przez spółkę;
• być odpowiednio udokumentowany;
• nie znajdować się w grupie wydatków, których nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 ustawy o CIT).

Jak udokumentować czynności wykonywane w ramach art. 176 KSH?

Chociaż Kodeks spółek handlowych nie wymaga dokumentowania powtarzalnych świadczeń niepieniężnych, jest to konieczne, by móc zaliczyć wynagrodzenie z tego tytułu do kosztów uzyskania przychodu (i obronić to w razie kontroli).

W zależności od rodzaju świadczeń dowodem ich realizacji może być, np.:

• korespondencja mailowa;
• rezultaty kampanii;
• dokumentacja fotograficzna;
• raport;
• wpis na portalu społecznościowym;
• projekt;
• artykuł na blogu.

Powtarzalne świadczenia niepieniężne a sprawy podatkowe i ZUS

Wiemy już, czym są czynności wykonywane przez wspólnika w ramach art. 176 KSH. Sprawdźmy teraz, jakie konsekwencje podatkowe i ZUS-owskie (dla spółki i wspólnika) niesie za sobą ich ustanowienie.

Podatek dochodowy

Wynagrodzenie z tytułu powtarzalnych świadczeń niepieniężnych stanowi dla spółki przychód z innych źródeł. Spółka (płatnik) nie ma obowiązku pobierać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Musi natomiast wysłać PIT-11 zarówno do US, jak i do wspólnika (podatnika).

Wspólnik, który otrzymuje wspomniane wynagrodzenie, jest zobowiązany wykazać ten przychód samodzielnie w rocznym zeznaniu podatkowym i odprowadzić należny podatek dochodowy. Podatnik rozlicza się na zasadach ogólnych (skala podatkowa). Zatem dotyczą go:

• dwa progi podatkowe – 12% (dla dochodu do 120 tys. zł) i 32% (powyżej 120 tys. zł);
• kwota wolna od podatku – 30 tys. zł.

Podatek VAT

Wspólnik wykonujący powtarzające się świadczenia niepieniężne będzie VAT-owcem, jeśli:

• przekroczy 200 tys. zł obrotu rocznie (obowiązek rejestracji do VAT);
• nie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego;
• świadczy usługi doradcze.

Wówczas musi zarejestrować się jako czynny podatnik VAT, a potem składać co miesiąc pliki JPK i fakturować spółkę z o.o. za swoje usługi.

Składki ZUS

Biorąc pod uwagę zmiany wprowadzone w związku z tzw. Polskim Ładem (czyli objęcie obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego członków zarządu w spółce z o.o. otrzymujących wynagrodzenie z tytułu powołania), szczególnie istotny jest fakt, że wynagrodzenie wypłacane wspólnikowi w zamian za wykonywanie powtarzalnych świadczeń niepieniężnych nie jest podstawą do naliczania składek ani na ubezpieczenie zdrowotne, ani społeczne.

W związku z tym zarówno spółka, jak i wspólnik nie muszą odprowadzać składek ZUS. Jest to najlepszy sposób na unikniecie oskładkowania wynagrodzenia członka zarządu/prezesa.

Co dzieje się z powtarzalnymi świadczeniami w momencie zbycia udziałów?

Wspólnik zobowiązany umową do wykonywania świadczeń niepieniężnych, tak jak pozostali wspólnicy, ma prawo zbyć swoje udziały w spółce z o.o. na zasadach określonych w art. 182 KSH. Zbycie udziału lub jego części jest możliwe wyłącznie za zgodą spółki, o ile umowa spółki nie stanowi inaczej.

Razem z udziałami na nabywcę przechodzi obowiązek wywiązywania się z przypisanych do nich świadczeń. Jeśli nowy wspólnik nie chce ich przejąć na siebie, należy (jeszcze przed zbyciem udziałów) zmienić zapisy w umowie spółki i zdjąć z poprzedniego wspólnika obowiązek wykonywania świadczeń z art. 176 KSH.

Powtarzające się świadczenia niepieniężne podsumowanie

Powtarzające się świadczenia niepieniężne są ciekawą formą współpracy wspólników w spółce z o.o. szczególnie ze względu na zwolnienie ze składki zdrowotnej. Jednak przed podjęciem decyzji warto wziąć pod uwagę kilka kwestii i sprawdzić, czy takie rozwiązanie rzeczywiście będzie dla obu stron opłacalne. Sama opłacalność będzie zależeć od dochodów osiąganych przez wspólnika jak i formy opodatkowania spółki z o.o..

1. Jeśli ustalone wynagrodzenie będzie za wysokie (powyżej 10 tys.) lub wspólnik przyjmuje wynagrodzenie również z innych źródeł, może wejść w drugi próg podatkowy – 32%.
2. Zobowiązanie wspólnika do wykonywania czynności z art. 176 KSH wymaga wprowadzenia zmian do umowy spółki. Wiąże się to, m.in. z poniesieniem kosztów notarialnych i/lub prawniczych.
3. By zaliczyć wypłacane wynagrodzenie do kosztów uzyskania przychodów, należy odpowiednio udokumentować usługi, jakie wspólnik zrealizował na rzecz spółki.

Autor artykułu

Michał Król

Pozostałe publikacje autora

Z wykształcenia finansista. Posiada wieloletnie doświadczenie w instytucjach finansowych i bankach. Czuwa nad merytorycznymi aspektami artykułów. Potrafi w jasny i prosty sposób wyjaśnić nawet zawiłe aspekty świata finansów. Na bieżąco śledzi nowości w świecie Fintechów i podpowiada jak najlepiej wykorzystywać funkcje poszczególnych z nich. Lubi Podróże, zainteresowany jest światem inwestycji i jest pasjonatem Lotnictwa.