Pożyczka od wspólnika dla spółki z o.o.

Zdarza się, że kapitał zakładowy spółki z o.o. jest za mały, przez co ma ona problem z pokryciem zobowiązań lub nie może inwestować i rozwijać się. Wówczas celem dalszego funkcjonowania podmiotu, niezbędny jest zastrzyk gotówki. Jednym ze sposobów na dofinansowanie działalności, może być pożyczka udzielona przez wspólnika lub członka zarządu. Tutaj nasuwają się pytania. Czy to legalne? Jak udzielić pożyczki od wspólnika dla spółki z o.o? Co z podatkiem? Sprawdzamy i wyjaśniamy powyższe kwestie.

Pożyczka od wspólnika spółki z o.o., na jakich zasadach?

Wraz z uzyskaniem wpisu do KRS, spółka z o.o. zyskuje osobowość prawną. Oznacza to, że ma prawo stanowić o sobie, zawierać umowy i zaciągać zobowiązania. Spółka i wspólnik są niezależnymi podmiotami. W związku z tym nie ma przeciwwskazań, aby strony udzieliły sobie pożyczki zgodnie z art. 720 ust. 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przy pożyczce udzielanej przez wspólnika spółce z o.o. należy pamiętać o kilku ważnych kwestiach, które poruszamy poniżej.

W jakiej formie – pożyczka udzielona spółce przez wspólnika

Art. 720 ust. 2 Kodeksu cywilnego mówi o tym, że umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, powinna mieć formę dokumentu. Dotyczy to nie tylko pożyczki od wspólnika dla spółki, ale także każdej innej, np. wśród znajomych.

Oczywiście nie jest tak, że w chwili przekazania pieniędzy tylko na podstawie umowy ustnej tracimy prawo do ubiegania się o ich zwrot. Jednak musimy mieć świadomość, że tracimy ważny dowód w przypadku trudności z wyegzekwowaniem długu. Samo zeznanie nie jest wiarygodnym dowodem.

pożyczka dla spółki z o.o. od wspólnika -wzór umowy

W umowie pożyczki warto zawrzeć następujące dane:

• miejsce i datę zwarcia;
• dane stron i ich oznaczenie;
• informacje o oprocentowaniu;
• sposób przekazania środków;
• termin i sposób zwrotu pożyczki.

Nie ma konieczności określać celu, na jaki mają być przeznaczone pieniądze, chyba że wspólnik wyrazi taką wolę. Wówczas może zastrzec, że środki muszą być wykorzystane w konkretny sposób, np. na określoną inwestycję. Jednocześnie załączamy przygotowany przez nas wzór takiej umowy pożyczki

Pożyczka od udziałowca dla jednoosobowej spółki z o.o

Sytuacja, w której jedyny wspólnik spółki z o.o., będący jednocześnie jedynym członkiem zarządu udziela pożyczki tej spółce, jest prawnie możliwa. W takim wypadku zgodnie z art. 210 ust. 2 Kodeksu spółek handlowych umowa pożyczki wymaga zachowania formy aktu notarialnego niezależnie od kwoty.

Pożyczka od wspólnika dla spółki z o.o. jako sposób wypłaty zysku.

W naszym artykule poruszaliśmy sposoby wypłaty zysku ze spółki z o.o. Pożyczka w swojej formie może być traktowana jako sposób wypłaty zysku ze spółki, bowiem przychód odsetkowy dla wspólnika będzie opodatkowany stawką 19%. Natomiast odsetki będą kosztem dla spółki, tym samym zmniejszą ogólny zysk przedsiębiorstwa. Jednak tu zalecamy rozwagę, by nie ustalać kosztów odsetkowych na nierynkowym poziomie. Dodatkowo zgodnie z ustawą o CIT, koszt odsetkowy podlegający odliczeniu nie może przekroczyć 30% EBITDA w przypadku, gdy w ciągu roku całkowity koszt odsetek wynosi 3 mln zł lub więcej.

Kiedy wymagana jest zgoda zgromadzenia wspólników na udzielenie pożyczki?

Zgoda zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia konieczna jest:

1. Kiedy pożyczki udziela członek zarządu (art. 15 ust.1 KSH). Czynność prawna będzie nieważna, jeśli zostanie przeprowadzona mimo braku zgody (art. 17 ust. 1 KSH).
2. W przypadku zobowiązania, które dwukrotnie przewyższa wartość kapitału zakładowego (chyba że umowa spółki tego nie wymaga). Tutaj nie ma zastosowania art. 17 ust. 1 KSH.

Jakie oprocentowanie pożyczki od udziałowca?

Teoretycznie oprocentowanie może wynosić 0%, jednak wtedy taka pożyczka wygeneruje spółce przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń. Będą nim odsetki, które spółka z.o.o. musiałaby zapłacić, gdyby zawarła umowę z niezależnym podmiotem, np. z bankiem. Wartość takiego przychodu ustalana jest w oparciu o ceny rynkowe odpowiednie dla tego rodzaju usług.

Taki przychód musi zostać opodatkowany podatkiem CIT. Aby tego uniknąć, pożyczka powinna być oprocentowana na warunkach rynkowych.

Pożyczka od wspólnika spółki z o.o zmienne oprocentowanie

W tym przypadku najlepiej odnieść się do stawek rynkowych, dość bezpiecznym założeniem jest oprocentowanie w formie WIBORU3 lub WIBORU6 plus marży. Dla tego typu finansowań marżą może wynosić od 2 do 6%. Przy takich warunkach, nie powinniśmy narazić się na żadne problemu. W tym przypadku w 2024 roku takie procentowanie mogło by wynosić średnio 8-12%. Biorąc pod uwagę warunki w 2023 roku, oprocentowanie powinno wynosić od 9 do 13% w skali roku.

Pożyczka od wspólnika spółki z o.o stałe oprocentowanie

Alternatywnie oprocentowanie możemy ustalić w oparciu o stała stopę procentową plus marżę. Z pomocą w tym przypadku przyjdą nam kontrakty terminowe na stała stopę, zwaną IRS’ami. Jeżeli nie mamy możliwość weryfikacji wysokości stałej stopy, warto odnieść się do aktualnego oprocentowania obligacji skarbowych np. 2, 3 lub 5 letnich. W tym przypadku możemy ustalić oprocentowanie na poziomie tych obligacji skarbowych + marży od 2 do 6%.

Jeżeli nam zależy na stałym oprocentowaniu to możemy przyjąć następujące stawki w 2024 roku:

• Oprocentowanie 2 Letnich obligacji skarbowych – 5% w skali roku (rentowność obligacji DS0726 zapadające w lipcu 2026)
• Oprocentowanie 3 Letnich obligacji skarbowych – 5% w skali roku (rentowność obligacji DS0727 zapadające w lipcu 2027)
• Oprocentowanie 5 Letnich obligacji skarbowych – 5% w skali roku (rentowność obligacji DS1029 zapadające w październiku 2029)

Więc w 2024 jak zawieramy pożyczkę na okres 2,3 czy 5 lat. Jak podstawę oprocentowania wybieramy 5%, do tego dodajemy marże od 2% do 6% i oprocentowanie stałe naszej pożyczki powinno wynosić od 7% do 11%. Ta wartość będzie w pełni „rynkowa” dla urzędu skarbowego.

Bezpieczne oprocentowanie pożyczki od wspólnika

To już zależy od nas i od tego jak nam i naszej księgowej będzie wygodnie. Najlogiczniejsze wydają się być pożyczki ze stały oprocentowaniem. Inną opcją może być ustalanie oprocentowania raz do roku na podstawie np. WIBORU1Y. W kwestii oprocentowania mamy pewną elastyczność, przykładowo urząd skarbowy raczej nie przyczepi się do oprocentowania na poziomie samego WIBORu lub lekko poniżej. W drugą stronę też nie powinno być problemu, np. jeśli oprocentowanie wyniesie WIBOR +10-12%. To przy odpowiedniej argumentacji będzie to stawka „rynkowa”. Chodzi o to by nie przeginać w żadną stronę.

Nieoprocentowana pożyczka wspólnika dla spółki z o.o.

Taka umowa jest jak najbardziej dopuszczalna. W umowie pożyczki możemy wpisać oprocentowanie 0%, jednak w tym przypadku istnieje duże ryzyko, że przy potencjalnej kontroli urząd skarbowy uzna taka pożyczkę za nierynkową. W tym scenariuszu urzędnicy zweryfikują na jakich zasadach (oprocentowanie) spółka mogłaby uzyskać podobne świadczenie na rynku. Różnica pomiędzy oprocentowaniem rynkowym, a tym faktyczny będzie stanowić przychód spółki z tytułu nieodpłatnych świadczeń. Skoro pojawił się dodatkowy przychód, to może wystąpić konieczność zapłaty większego podatku.

Co z podatkiem dochodowym?

Sama pożyczka od wspólnika lub członka zarządu nie stanowi przychodu dla spółki. Nie tworzy także kosztu uzyskania przychodu dla pożyczkodawcy.

Jednak odsetki, które są swego rodzaju opłatą za usługi pośrednictwa finansowego, podlegają opodatkowaniu, ponieważ dla wspólnika, czyli pożyczkodawcy stanowią przychód, a dla spółki koszt uzyskania przychodu.

Dopiero w chwili, kiedy należne odsetki zostaną opłacone (lub powinny zostać opłacone) powstaje obowiązek podatkowy. Wówczas spółka jako płatnik musi obliczyć podatek dochodowy, jaki powinien uiścić pożyczkodawca.

Warto dodać, że jeśli spłata pożyczki i odsetek odbywa się w systemie ratalnym, to każda kolejna kwota odsetek generuje obowiązek podatkowy.

W tym przypadku dobrym rozwiązaniem jest kapitalizacja odsetek oraz ich wypłata w momencie spłaty zadłużenia. Tym samym podatek zapłacimy dopiero w momencie wypłaty tych odsetek.

Czy pożyczka od wspólnika dla spółki z o.o. wymaga odprowadzenia podatku PCC?

Odpowiedź na to pytanie znajdziemy w art. 9 pkt 10 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, który mówi o tym, że pożyczki udzielane przez wspólnika spółce kapitałowej zwolnione są z obowiązku odprowadzania podatku PCC. Warto dodać, że dotyczy to jednorazowej pożyczki.

Nie należy zapominać o art. 3 ust. 1 pkt 1a ustawy o PCC. W przypadku, kiedy pieniądze będą wypłacane kilkukrotnie (np. pożyczki rewolwingowe), a w chwili podpisywania umowy nie została określona ich suma, zwolnienie z PCC nie przysługuje. Każda wypłata nakłada na spółkę obowiązek podatkowy. Wówczas mamy 14 dni na złożenie deklaracji PCC-3 w odpowiednim urzędzie skarbowym i zapłacenie podatku (0,5% kwoty pożyczki).

Pożyczka od wspólnika dla spółki z o.o., a podatek VAT

Jeśli pożyczkodawcą jest osobą fizyczną, która nie jest podatnikiem VAT, to pożyczka udzielona spółce przez wspólnika nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W sytuacji, kiedy i spółka z o.o., i pożyczkodawca są podatnikami VAT,powstaje obowiązek podatkowy, a pożyczkodawca musi uwzględnić czynność w deklaracji VAT. Jednak na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT strony mają prawo skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego.

Pożyczka od wspólnika dla spółki z o.o. Podsumowanie

Pożyczka udzielona spółce z o.o. przez wspólnika lub członka zarządu jest dobrym sposobem na dofinansowanie działalności. Ogranicza ilość formalności do minimum. Wymagane jest jedynie zawarcie umowy pożyczki w formie dokumentowej. Taka operacja zwolniona jest także z podatku od czynności cywilnoprawnych.

Pamiętajmy, że chociaż brak oprocentowania brzmi zachęcająco, ze względów podatkowych nie warto się na to decydować.

Korzystając z okazji zachęcamy do sprawdzenia naszego ranking kont firmowych dla spółek z o.o.

FAQ