Przychód a dochód – czym się różnią?

Większość osób uważa, że przychód a dochód to to samo. Choć oba słowa brzmią podobnie, błędem jest stawianie między nimi znaku równości. Pracując na etacie, najczęściej nie odczuwamy potrzeby rozróżniania tych pojęć. Na konto wpływa wynagrodzenie, z którym możemy zrobić, co chcemy. W przypadku własnej działalności gospodarczej nieznajomość różnic pomiędzy przychodem i dochodem może doprowadzić nawet do niewypłacalności.

Czym jest przychód?

Najprościej mówiąc, przychód = ile pieniędzy przyszło do firmy/osoby fizycznej. Dokładniej pojęcie to oznacza kwotę, która w danym okresie rozliczeniowym wpłynęła do firmy w wyniku sprzedaży towarów i usług netto (czyli bez podatku VAT).

Źródłami przychodu może być:

• działalność gospodarcza;
• stosunek pracy;
• sprzedaż lub wynajem nieruchomości;
• praca nakładcza;
• praca wykonywana w ramach stosunku służbowego.

Ocenianie sytuacji firmy tylko po wysokości przychodu może być zgubne. Widzimy wówczas jedynie kwotę, która wpłynęła do firmy i, którą należy jeszcze odpowiednio zagospodarować. To, że salon kosmetyczny ma 50 tys. zł przychodu miesięcznie, nie oznacza, że cała ta kwota idzie do kieszeni przedsiębiorcy. Dlaczego? Tutaj warto przejść do kolejnego pojęcia, czyli kosztów uzyskania przychodu.

Z ciekawostek, przychód osiągnięty z udziału w promocjach bakowych, np. tych prezentowanych w porównywarce kont firmowych. Oczywiści przed zapłaceniem podatku od tego przychodu, możemy odliczyć koszty związane ze spełnieniem warunków np. koszt dojazdu do banku. Następnie do dochodu przyjdzie nam zapłacić podatek dochodowy zgodny z wybraną formą opodatkowania.

Koszty uzyskania przychodów – co to jest?

Są to wydatki, które poniosła firma lub osoba fizyczna, aby osiągnąć zysk, zabezpieczyć lub zachować źródło przychodu. Nie istnieje jedna zbiorcza lista takich wydatków. To, co w jednej firmie może być uznane za koszt uzyskania przychodu, w drugiej już nie. O ile właściciel restauracji ma prawo wliczyć w koszty alkohol, to ciężko będzie uzasadnić taki zakup, np. informatykowi.

Za koszt uzyskania przychodu można uznać wydatek, który:

• jest związany z prowadzoną działalnością;
• nie jest wydatkiem o charakterze osobistym dla przedsiębiorcy;
• jest odpowiednio udokumentowane, np. fakturą;
• nie został uwzględniony w katalogu wyłączeń od kosztów uzyskania przychodu (art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wyróżniamy:

• bezpośredni koszt podatkowy – czyli, taki który bezpośrednio wpływa na osiągany przychód, np. zakup towarów;
• pośredni koszt podatkowy – jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, ale nie odnosi się wprost do osiąganego przychodu, np. wydatki na reklamę, zakup paliwa, czynsz za wynajem lokalu.

Koszty uzyskania przychodu pomniejszają dochód, ale także wysokość podatku dochodowego.

Czym jest dochód?

Dochód oznacza kwotę, która zostaje po pomniejszeniu przychodu o koszty jego uzyskania. By można było mówić o dochodzie, przychód musi być wyższy niż poniesione koszty. Od dochodu należy odprowadzić jeszcze podatek dochodowy.

Wyróżniamy:

• dochód brutto – kwota przed opodatkowaniem;
• dochód netto – kwota po odliczeniu podatku.

Po wartości dochodu możemy ocenić aktualną sytuację finansową firmy. Nawet jeśli wspomniany salon kosmetyczny ma 50 tys. zł przychodu miesięcznie, to jego dochód netto może utrzymywać się na poziomie 10 tys. zł. Właśnie tyle zarobił przedsiębiorca.

Dochód brutto, dochód netto, przychód w działalności gospodarczej – jak to obliczyć?

Obliczenia należy zacząć od ustalenia przychodu. W tym celu dodajemy wszystkie kwoty należne netto, czyli bez VAT (nawet te, których nie otrzymaliśmy) z danego okresu rozliczeniowego. Oznacza to, że jeśli Pani Ania wystawiła w maju 5 faktur każda na 2 tys. zł, a tylko 1 klient zapłacił, to jej przychód w tym miesiącu wyniósł 10 tys. zł.

Do przychodu nie wliczamy:

• skont;
• wartości towarów zwróconych;
• bonifikat.

Kolejnym krokiem jest zsumowanie wszelkich udokumentowanych kosztów uzyskania przychody. Pani Ania zapłaciła 1,5 tys. zł za wynajem lokalu, 500 zł za media oraz kupiła towar za 2 tys. zł. Łącznie wydała 4 tys. zł. Teraz możemy poznać dochód brutto. Wystarczy wykonać proste działanie matematyczne:

Przychód (10 tys. zł) – koszty uzyskania przychodu (4 tys. zł)= dochód brutto (6 tys. zł)

Dochód brutto jest podstawą do obliczenia podatku dochodowego. By dowiedzieć się ile „na czysto” zarobiła Pani Ania, należy poznać dochód netto, czyli kwotę po odjęciu podatku dochodowego:

• PIT dla osób fizycznych;
• CIT dla osób prawnych.

Co istotne, istnieją różne formy opodatkowania i część przedsiębiorców może rozliczać podatek względem przychodu a nie dochodu. Konkretne informacje znajdziecie w artykule „Spółka z o.o. formy opodatkowania” oraz „Jednoosobowa działalność gospodarcza formy opodatkowania„

Przychód i dochód a osoby fizycznej (wynagrodzenie pracownika)

Choć osoby pracujące na etacie nie muszą samodzielnie zajmować się wyliczaniem swojego przychodu i dochodu. Nie oznacza to, że te pojęcia ich nie dotyczą.

Przychodem pracownika jest jego wynagrodzenie brutto, czyli kwota, którą zarobił przed odliczeniem wszelkich należności. Dochód brutto powstaje po odjęciu od przychodu kosztów jego uzyskania, ale przed uwzględnieniem podatku dochodowego.

Niektórych może zdziwić fakt, że zatrudnieni również ponoszą koszty uzyskania przychodu. Są one jednak z góry ustalone. Dla umów-zleceń i umów o dzieło KUP to 20 lub 50% uzyskanego przychodu.

W przypadku umowy o pracę wynoszą one:

• 250 zł/miesiąc – jeśli zakład pracy znajduje się w tej samej miejscowości, w której mieszka pracownik;
• 300 zł/miesiąc – jeśli pracownik dojeżdża do pracy z innej miejscowości.

Dochód netto powstaje po odliczeniu wszelkich potrąceń, np. składek ZUS, zaliczki na podatek dochodowy, itp. To kwota, jaką pracownik otrzymuje „na rękę” i, którą może dowolnie rozdysponować.

Teraz ciekawostka przy wynagrodzeniu brutto na poziomie 10 000 zł miesięcznie, „na rękę” otrzymamy tylko niecałe 7 200 zł. Co gorsza pracodawca poniesie koszt na poziomie 12 000 zł, ponieważ opłaca on dodatkową część składek na ZUS

FAQ

Autor artykułu

Michał Król

Pozostałe publikacje autora

Z wykształcenia finansista. Posiada wieloletnie doświadczenie w instytucjach finansowych i bankach. Czuwa nad merytorycznymi aspektami artykułów. Potrafi w jasny i prosty sposób wyjaśnić nawet zawiłe aspekty świata finansów. Na bieżąco śledzi nowości w świecie Fintechów i podpowiada jak najlepiej wykorzystywać funkcje poszczególnych z nich. Lubi Podróże, zainteresowany jest światem inwestycji i jest pasjonatem Lotnictwa.