Najlepsze promocje bankowe i ranking kont osobistych
Banki robią wszystko, by powierzone im pieniądze były dobrze chronione. I choć niektóre procedury, takie jak: pytania o pochodzenie środków, czy uwierzytelnianie dwuskładnikowe są uciążliwe i po ludzku nas denerwują, to u ich podstaw leży bezpieczeństwo naszych danych i pieniędzy. Ale oszuści także dokładają wszelkich starań, by obejść lub złamać te zabezpieczenia. Niestety, czasem wygrywają ci drudzy. W efekcie po zalogowaniu się do bankowości możemy odkryć kradzież pieniędzy z konta bankowego. Co robić w takiej sytuacji? Czy da się odzyskać utracone środki? Odpowiedzi w artykule poniżej.
Kradzież pieniędzy z konta bankowego z reguły jest następstwem różnych oszustw internetowych (w tym ataków socjotechnicznych). Polegają one głównie na wyłudzeniu poufnych danych i/lub zdobyciu kontroli nad urządzeniem.
Do najbardziej popularnych oszustw należą:
Warto podkreślić, że cyberprzestępcy często używają kilku metod jednocześnie, np. dzwonią, podając się za pracownika banku i zachęcają do zainstalowania aplikacji do zdalnego dostępu lub kliknięcia linku przesłanego mailem, czy SMS-em. Albo wysyłają alarmującą wiadomość i dodają numer telefonu, pod który należy zadzwonić, by uzyskać pomoc. Tak naprawdę, scenariuszy może być mnóstwo. Przebieg zależy od wyobraźni i kreatywności oszustów, a często także reakcji ofiary.
Niestety, cyberprzestępcy mogą się czaić wszędzie, a na kradzież pieniędzy z konta narażony jest każdy. Zastanówmy się więc, co zrobić, gdy po zalogowaniu się do bankowości zauważymy dziwne transakcje i zorientujemy się, że brakuje pieniędzy. Poniżej kilka wskazówek.
W pierwszej kolejności upewnijmy się, że niespodziewane transakcje to rzeczywiście kradzież, a nie, np. zapomniana subskrypcja, zlecenie stałe, czy polecenie zapłaty.
Jeśli mamy już pewność, że to kradzież – jak najszybciej musimy poinformować bank o zaistniałej sytuacji (przy okazji zablokować konto, karty itp.) W banku składamy także reklamację i prosimy o zwrot środków z nieautoryzowanej transakcji.
Niemal równocześnie zgłaszamy kradzież na policję. Konieczne będzie spisanie protokołu. Policja zapyta o szczegóły zdarzenia, dlatego (oprócz dokumentu tożsamości) warto zabrać ze sobą, np. wydruki z konta bankowego dokumentujące nieautoryzowaną transakcję, screeny wiadomości od przestępców, itp.
Tak, pieniądze skradzione z rachunku bankowego można odzyskać, pod warunkiem że posiadacz konta w żadnym stopniu nie przyczynił się do tej kradzieży. Co ciekawe, ofiara nie musi czekać, aż policja dorwie przestępców i aż uda się wyegzekwować środki. To bank ma obowiązek zwrócić je klientowi i to w ciągu 1 dnia roboczego od zgłoszenia kradzieży. Jak to możliwe?
Zacznijmy od przywołania art. 50 ust. 3 ustawy Prawo bankowe. Zobowiązuje on banki do dołożenia szczególnej staranności w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa przechowywania środków pieniężnych. Oznacza to, że w chwili, gdy konsument powierza bankowi swoje pieniądze, to bank odpowiada za ich bezpieczeństwo. Ponadto bank może zrealizować transakcję tylko jeśli płatnik ją autoryzował, tj. świadomie wyraził zgodę na jej wykonanie w sposób przewidziany w umowie.
A kradzież pieniędzy z rachunku to sytuacja, w której w wyniku nieautoryzowanej transakcji dochodzi do utraty pieniędzy. Zatem bank nie zadbał należycie o bezpieczeństwo środków i wykonał zlecenie bez zgody klienta. Dlatego zgodnie z art. 46 ustawy o usługach płatniczych (dalej „u.u.p.”) podmiotem odpowiedzialnym za nieautoryzowane transakcje płatnicze jest bank, a ofiara kradzieży ma prawo domagać się zwrotu skradzionych środków.
Jak wspomnieliśmy na wstępie, w tym celu należy jak najszybciej złożyć reklamację w banku. Można to zrobić ustnie lub pisemnie w placówce, telefonicznie, mailowo, a nawet listownie (najlepiej wybrać opcję na piśmie). W treści należy opisać sprawę, poprosić o zwrot środków z nieautoryzowanej transakcji płatniczej i podkreślić, że nie mieliśmy wpływu na całą sytuację. Warto także dołączyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa lub inny dokument, który potwierdzi fakt, że zgłosiliśmy kradzież odpowiednim służbom.
W zależności od stopnia zawiłości danej sprawy bank ma od 15 do 60 dni na rozpatrzenie reklamacji. Jednak zgodnie z przepisami (art. 46 u.u.p.) środki musi zwrócić niezwłocznie, nie później niż do końca dnia roboczego następującego po stwierdzeniu nieautoryzowanej operacji lub po dniu otrzymania stosownego zgłoszenia bez względu na toczące się postępowanie reklamacyjne.
Zgodnie z obowiązującym prawem bank ma prawo odmówić zwrotu środków z nieautoryzowanej transakcji płatniczej tylko w dwóch przypadkach:
Powyższe tyczy się wszystkich banków z rankingu kont osobistych. Niestety, banki nie poczuwają się do odpowiedzialności i rzadko dobrowolnie zwracają pieniądze ukradzione przez przestępców. Z reguły reklamacja bankowa to za mało, by odzyskać środki z nieautoryzowanej transakcji płatniczej. Banki niemal automatycznie je odrzucają. Twierdzą, że transakcja była prawidłowo uwierzytelniona. Przerzucają winę na klientów, ale nie podają konkretnych dowodów (ponieważ z reguły nie mają podstaw, by zarzucać klientom rażące niedbalstwo).
Takie postępowanie jest niezgodne z przepisami – to świadomy „błąd” banku. Jeśli użytkownik zaprzecza, że autoryzował daną transakcję, to dostawca usług płatniczych (o ile nie występują ww. wyjątki) najpierw ma obowiązek zwrócić klientowi skradzioną kwotę. Dopiero potem powinien próbować ustalić, czy użytkownik dopuścił się rażącego niedbalstwa i ewentualnie wystąpić do niego o zwrot zwróconej wcześniej kwoty.
Sam fakt, że system odnotował użycie instrumentu płatniczego (np. karty), a procedura uwierzytelnienia przebiegła prawidłowo (użytkownik wpisał poprawny PIN, login, hasło, kod SMS itp.), nie oznacza, że klient świadomie wyraził zgodę na wykonanie danej operacji. Tylko na tej podstawie bank nie może odmówić zwrotu środków. Ciężko bowiem mówić o rażącym niedbalstwie, jeśli posiadacz rachunku wpisał swoje dane na stronie do złudzenia przypominającej prawdziwą witrynę pośrednika płatności i nie był w stanie od razu zidentyfikować fałszerstwa.
Ale już takie zachowanie jak:
nosi znamiona rażącego niedbalstwa.
Użytkownikowi, który sam autoryzował zlecenie, a potem temu zaprzeczył i wnioskował o zwrot środków, grozi odpowiedzialność karna.
Jak widać, banki próbują zbywać klientów i wprowadzają ich w błąd. Dlatego nie można poddawać się po otrzymaniu odmownej decyzji reklamacyjnej. Co konkretnie warto zrobić? Jeśli po wykorzystaniu pełnej ścieżki reklamacyjnej nic nie wskóraliśmy, możemy zwrócić się po wsparcie do Rzecznika Finansowego.
Niestety, nawet interwencja Rzecznika Finansowego i próby polubownego załatwienia sprawy, nie zawsze przynoszą oczekiwany rezultat. W takiej sytuacji pozostaje przejść na drogę sądową. Trzeba wówczas złożyć pozew przeciwko bankowi o zwrot środków skradzionych z konta bankowego. Do przygotowania pozwu przydadzą się takie dokumenty jak:
Choć wizja procesu z bankiem to słabe pocieszenie, mamy także dobre wiadomości. Po pierwsze – sądy często uznają rację konsumentów i nakazują bankom zwrot skradzionych środków. Po stronie konsumentów jest także Rzecznik Finansowy i UOKiK. Jak czytamy w komunikacie z 14 lutego 2024 r. – UOKiK prowadzi postępowanie w sprawie nieautoryzowanych transakcji już wobec 15 banków, a 9 bankom postawił zarzuty naruszania zbiorowych interesów konsumentów.
Po drugie – pozew można złożyć w sądzie właściwym dla swojego miejsca zamieszkania. Nie trzeba więc obawiać się, że każda sprawa będzie oznaczała wycieczkę do Warszawy (większość banków właśnie tam ma siedziby).
Po trzecie – ciężar dowodu spoczywa na banku. To on musi udowodnić swoją niewinność, tj.: że konsument sam autoryzował transakcję. Oznacza to, że jeśli rzeczywiście nie dopuściliśmy się rażącego niedbalstwa – mamy duże szanse odzyskać pieniądze skradzione z konta bankowego.
Więcej, o tym, na jakie konkretnie wsparcie ze strony Rzecznika Finansowego i do kogo jeszcze można zgłosić się w przypadku sporu z bankiem, przeczytacie w artykule: Odrzucona reklamacja – co robić?
Niestety, nie da się w 100% uchronić przed kradzieżą pieniędzy z konta bankowego (chyba że nie korzystamy z usług banku). Można jednak znacząco zminimalizować to ryzyko, przestrzegając kilku poniższych zasad.
Banki, media, policja itd. ciągle przypominają nam o zasadach bezpieczeństwa, więc powyższe wskazówki mogą wydawać się już trochę nudne i oklepane. Nadal jednak jest potrzeba, by o nich przypominać, bo cały czas słyszymy doniesienia, że ktoś stracił oszczędności całego życia. Dlaczego?
Niekiedy rzeczywiście kradzież jest wynikiem trudnej do pojęcia naiwności i łatwowierności ofiary. Zanim jednak wydamy ocenę, zastanówmy się, czy zawsze przestrzegamy wszystkich zasad bezpiecznego korzystania z konta bankowego i Internetu? Czy zawsze ostrożnie podajemy swoje dane w sieci? Czy jesteśmy odporni na manipulację? Niestety, mówi się, że zmanipulować można każdego – wszystko zależy od użytych technik. I o ile, nie skusi nas wizja wygranej na loterii, to już strach o bezpieczeństwo bliskich może nas złamać.
Pamiętajmy, że cyberprzestępcy zdają sobie sprawę z tego, że świadomość użytkowników kont bankowych wzrasta i doskonalą swoje metody. Dlatego zawsze zalecamy czujność i stosowanie się do zasady ograniczonego zaufania.
Bank odpowiada za kradzież pieniędzy z konta, jeśli doszło do tzw. nieautoryzowanej transakcji płatniczej, czyli takiej, na którą klient nie wyraził zgody. Wówczas musi zwrócić skradzione środki do końca dnia roboczego następującego po stwierdzeniu tej transakcji lub po dniu zgłoszenia.
Tak. Zgodnie z przepisami po zgłoszeniu (reklamacji) klienta, bank powinien zwrócić pieniądze, jeśli do oszustwa, tj. kradzieży z konta doszło w wyniku nieautoryzowanej transakcji płatniczej. Niestety, w rzeczywistości banki bardzo często starają się zbyć klientów i odrzucają takie reklamacje. A klienci muszą walczyć o swoje prawa w sądzie.
Gdy zauważymy, że z konta zniknęły pieniądze, w pierwszej kolejności trzeba zidentyfikować podejrzane transakcje. Musimy upewnić się, czy nie są to, np. zapomniane subskrypcje. Jeśli okaże się, że doszło do kradzieży, należy poinformować o całej sytuacji bank, zablokować karty itp. oraz złożyć reklamację bankową z prośbą o zwrot środków z nieautoryzowanej transakcji płatniczej. Równocześnie konieczne jest zgłoszenie sprawy na policję.
