Inwestycja w obligacje

Jedną z bardziej popularnych i znanych od dawna form lokowania środków pieniężnych jest inwestowanie na giełdzie. Wiąże się to z pewnym ryzykiem, dlatego niektórzy maklerzy częściej wybierają obligacje i w nich lokują finanse. Czy inwestycja w obligacje skarbowe jest dobrą formą inwestowania pieniędzy? Jakie są wady i zalety inwestycji w obligacje? Czy jest to opłacalna forma lokowania nadwyżki pieniężnej?

Jak inwestować w obligacje?

Obligacje to papiery wartościowe mające stały dochód o wartości określonej przez zobowiązanie emitenta wobec wierzyciela. Emitentem jest każdy podmiot, który wprowadza do obiegu handlowego pieniądz gotówkowy w postaci banknotów, czy monet oraz papiery wartościowe, jak: akcje, obligacje, bony itp., również znaczki pocztowe.

Inwestowanie w obligacje polega na tym, że klient w efekcie pożycza swoje pieniądze Państwu, Bankowi, Firmie czy innemu emitentowi papierów dłużnych. Następnie w zamian otrzymuje po upływie wcześniej ustalonego terminu całą kwotę, którą wpłacił razem z naliczonymi odsetkami stanowiącymi zapłatę za udzielenie pożyczki, czyli podsumowując obligacje bankowe dają klientowi zarobić określoną kwotę pieniędzy. Klient lokując swoje oszczędności w obligacjach po upływie określonego terminu wskazanego w umowie otrzymuje oprócz zainwestowanej kwoty, naliczone odsetki.

Różne ryzyko obligacji

Warto wiedzieć, że inwestowanie w obligację może mieć różny stopień ryzyka. Same obligacje mogą być zabezpieczone np. hipoteką na nieruchomości lub niezabezpieczone (obligacje korporacyjne). Jeżeli szukamy bezpiecznych obligacji, należy wybierać papiery emitowane przez rząd. W tym przypadku mamy pewność zwrotu kapitału. Dodatkowo należy wybierać papiery o zmiennym kuponie opartym na stawce WIBOR. Na papierach ze stałym kuponem też możemy stracić. Przykładowo, w związku z podwyżką stóp procentowych, kurs niektórych obligacji stało-kuponowych skarbu państwa spadł na przestrzeni ostatniego roku o nawet 20-30%. Warto zrozumieć specyfikę danego instrumentu, by w pełni zrozumieć ryzyko.

Niestety obligacje korporacyjne, wiążą się ze znacznie większym ryzykiem. Zwykle czym wyższe oprocentowanie obligacji tym wyższe ryzyko związane z instrumentem finansowym. Emitenci typu PKN Orlen, PGNIG, Lotos oferują obligacje oprocentowanie nieznacznie powyżej obligacji skarbowych lub stawek WIBOR. Te papiery charakteryzują się niskim ryzykiem. Mniejsze firmy oferują wyższe oprocentowanie, przykładowo na bardziej ryzykownych obligacjach korporacyjnych oprocentowanie wynosi WIBOR + marża w wysokości od 3 do nawet 6 punktów procentowych. W efekcie na ten moment takie obligacje wypłacają kupon w wysokości nawet ponad 10% w skali roku.

Na obligacjach można również stracić, czego w ostatnich latach przykładem był GetBack. Właściciele obligacji po upadku firmy odzyskali tylko niewielki procent swoich pierwotnych inwestycji. Tym samym nie wszystkie obligacje są bezpieczne. Jedynie obligacje skarbowe, mogą być uważane za inwestorów za bezpieczne. Chociaż w przypadku ewentualnej mało prawdopodobnej upadłości Państwa Polskiego, takie obligacje mógłby przynieść znaczącą stratę.

Rodzaje obligacji

Na rynku dostępne są różne rodzaje obligacji. W zależności od dokonanego wyboru, inwestycja może przynieść większe lub mniejsze korzyści bądź straty. Obligacje mogą być:

• skarbowe – emitentem jest Minister Finansów (najbezpieczniejsze)
• komunalne (municypalne) – emitentem są samorządy lokalne, jak np. gminy
• korporacyjne – różne przedsiębiorstwa (bardziej ryzykowne)
• spółdzielcze – emitentem są banki.

Każde z nich można podzielić jeszcze ze względu na długość okresu wykupu:

• krótkoterminowe – do 1 roku
• średnioterminowe – od 1 do 5 lat
• długoterminowe – powyżej 5 lat
• wieczyste – bez konkretnego terminu wykupu, nabywca otrzymuje rentę wieczystą – dożywotnie naliczanie odsetek.

ze względu na sposób naliczania odsetek:

• o stałym oprocentowaniu (wartość notowań tych obligacji zmienia się w czasie – kurs obligacji ulega wahaniom nawet w znaczącym stopniu. Podwyżka stóp procentowych powoduje spadek kursu, natomiast obniżka stóp procentowych – wzrost kursu.
• o zmiennym oprocentowaniu – zależy od bieżącej wartości WIBOR (te obligacje charakteryzują się niewielkimi zmianami kursy). Chyba, że są to obligacje korporacyjne i dany emitent ma problemy finansowe.
• zerowym oprocentowaniu.

Największym zainteresowaniem cieszą się obligacje o zmiennym oprocentowaniu, głównie z powodu najmniejszego ryzyka poniesienia straty.  

Najbardziej pożądane obligacje

Inwestorzy mają możliwość wyboru spośród kilku różnych propozycji pochodzących od Skarbu Państwa. Państwo oferuje poniższe obligacje detaliczne:

• OTS – Oszczędnościowe Trzymiesięczne Stałoprocentowe
• DOS – Dwuletnie Oszczędnościowe Stałoprocentowe
• TOZ – Trzyletnie Oszczędnościowe Zmiennoprocentowe
• COI – Czteroletnie Oszczędnościowe Indeksowane
• ROS – Rodzinne Oszczędnościowe Sześcioletnie
• EDO – Emerytalne Dziesięcioletnie Oszczędnościowe
• ROD – Rodzinne Oszczędnościowe Dwunastoletnie.

Sposoby zakupu obligacji

W Polsce zakup obligacji możliwy jest jedynie za pośrednictwem rynku Catalyst (część polskiej Giełdy Papierów Wartościowych). Inwestowanie w obligacje może odbywać się za pośrednictwem domu maklerskiego. Aby proces zakupu ruszył, nabywca musi posiadać wymagane dokumenty. Jakie to są dokumenty można sprawdzić na oficjalnych stronach giełdowych. Również posiadacze kont IKE/IKZE mogą inwestować w obligacje na rynku regulowanym.

Obligacje indeksowane inflacją

W ostatnim okresie prawdziwym hitem stały się obligacje skarbu Państwa indeksowane inflacją. Nawet premie Morawiecki w zeszłym roku kupił te obligacje o wartości 4,5 mln zł. Obligacje 4,6,10 oraz 12 letnie oprocentowane są na poziomie inflacji plus dodatkowej marży w zależności od okresu. Przy czym w pierwszym roku obligacje oprocentowane są według stałej stawki.

Co ciekawe wcześniejsze zakończenie inwestycji wiąże się jedynie ze stratą części odsetek. W zależności od obligacji przy wcześniejszym wykupie stracimy od 0,5% do 2%

Naszym zdanie jest to najlepsza opcja, na zaczęcie przygody z inwestowanie w obligacje. Jednocześnie jest to najbezpieczniejsza inwestycja z dostępnych na rynku. Więcej informacji o tym ciekawym instrumencie znajdziecie na stronie rządowej.

Co ciekawe już w kwietniu 2022 roku zachęcaliśmy czytelników do inwestycji w obligacje indeksowane inflacją. Osoby, które skorzystały z tej porady, wyszły na tym lepiej niż premier Morawiecki. Więcej o tym produkcie przeczytacie w naszym starym artykule Jak oszczędzać, lokaty, obligacje czy konta oszczędnościowe? Część dotycząca obligacji jest jak najbardziej aktualna i na czasie.

Czy warto inwestować w obligacje

Inwestycja w obligacje, podobnie jak każda inna posiada wady i zalety. Obligacje są jednym z najpewniejszych sposobów lokowania pieniędzy (obligacje skarbowe). Do korzyści wynikających z inwestowania na pewno warto zaliczyć bezpieczeństwo, zwłaszcza w przypadku obligacji rządowych. Przy obligacjach brak jest ryzyka zerwania umowy przez emitenta. Gwarantem korzyści z niej wynikających jest Skarb Państwa. Z drugiej strony minimalne ryzyko oznacza niższy możliwy zwrot inwestycji. Wyższy zysk można uzyskać z obligacji korporacyjnych, ale są one bardziej ryzykowne. Obligacje notowane na rynku praktycznie zawsze możemy sprzedać, szczególnie płynne są papiery rządowe.

Podstawową wadą inwestowania w obligacje jest niezbyt duży zysk, który można osiągnąć. Przy stałym oprocentowaniu i znacznym wzroście inflacji realne zyski mogą być niewielkie, zwłaszcza jeżeli zostaną wybrane obligacje krótkoterminowe. Wtedy może okazać się, że bardziej opłacalna jest lokata bankowa.

Początkującym inwestorom zalecamy inwestycje w obligacje indeksowane inflacją, w obecnych czasach jest to bardzo ciekawy instrument. Sam zakup dokonywany jest przez PKO BP, a z inwestycji możemy się wycofać w dowolnym momencie (tracąc jedynie część zgromadzonych odsetek).

Obecnie dobrą alternatywą dla obligacji są wysokooprocentowane lokaty i konta oszczędnościowe. Warto sprawdzić w naszym rankingu kont osobistych oferty poszczególnych banków.

Autor artykułu

Michał Król

Pozostałe publikacje autora

Z wykształcenia finansista. Posiada wieloletnie doświadczenie w instytucjach finansowych i bankach. Czuwa nad merytorycznymi aspektami artykułów. Potrafi w jasny i prosty sposób wyjaśnić nawet zawiłe aspekty świata finansów. Na bieżąco śledzi nowości w świecie Fintechów i podpowiada jak najlepiej wykorzystywać funkcje poszczególnych z nich. Lubi Podróże, zainteresowany jest światem inwestycji i jest pasjonatem Lotnictwa.