Najlepsze promocje bankowe i ranking kont osobistych
Podatnicy na całym świecie szukają sposobów, jak płacić możliwie najniższe podatki. A ustawodawcy – jak zwiększyć ich ściągalność i przeciwdziałać uchylaniu się od obowiązku płacenia podatków. Odpowiedzią na potrzeby tych drugich są 2 ustawy – potocznie nazywane FATCA oraz CRS – które nałożyły na banki nowe obowiązki. Instytucje finansowe zostały zobowiązane do zbierania informacji o rezydencji podatkowej swoich klientów i przekazywania ich odpowiednim organom podatkowym. W związku z tym klienci muszą wypełniać oświadczenie CRS/FATCA. Co to jest i kogo dotyczy? Odpowiedź poniżej.
Skróty CRS oraz FATCA często stosowane są razem. Oba dotyczą wymiany informacji podatkowych. Mają jednak różne podstawy prawne.
Zacznijmy więc od wyjaśnienia, co dokładnie kryje się za każdym z nich.
FATCA (ang. Foreign Account Tax Compliance Act) to amerykańska regulacja z dnia 28 marca 2010 r. Dotyczy identyfikacji oraz ujawniania informacji o rachunkach zagranicznych dla celów podatkowych w USA. W jej myśl zagraniczne instytucje finansowe mają przekazywać do władz podatkowych Stanów Zjednoczonych Ameryki określone dane o rachunkach (w tym wysokość salda) prowadzonych dla podatników USA.
Polskie instytucje finansowe – w tym banki – do wdrożenia regulacji FATCA obliguje:
CRS (ang. Common Reporting Standard) to model automatycznej wymiany informacji podatkowych między krajami Unii Europejskiej opracowany przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz państwa UE.
CRS zobowiązuje instytucje finansowe do ustalenia rezydencji podatkowej swoich klientów. Jeśli posiadacz rachunku okaże się rezydentem podatkowym innego kraju, instytucja ma obowiązek przekazać informacje o jego rachunkach lokalnym organom podatkowym.
Na grunt UE przepisy CRS wprowadzono przez dyrektywę Rady 2014/107/UE z dnia 9 grudnia 2014 r. zmieniającą dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania. Natomiast do polskiego porządku prawnego regulacje te zaimplementowano nieco później ustawą z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami.
Rozwiązanie CRS wzorowane jest na opisanej wyżej regulacji FATCA, dlatego potocznie stosuje się także określenie EURO-FATCA.
Zatem zgodnie z regulacjami CRS oraz FATCA instytucje finansowe mają obowiązek ustalić, gdzie ich klienci powinni płacić podatki. Robią to w oparciu o informacje, które już posiadają o kliencie, ale mogą także poprosić posiadacza rachunku o uzupełnienie brakujących danych, tj. wypełnienie oświadczenia CRS/FATCA.
Jest to dokument (czasem 2 oddzielne dokumenty), w którym posiadacz rachunku podaje swoje dane osobowe i adresowe oraz określa swoją rezydencję podatkową. Deklaruje, czy posiada obowiązki podatkowe w krajach innych niż Polska. A jeśli tak – wskazuje te kraje oraz numer/y TIN. Te procedury dotyczą wszystkich banków z naszego rankingu rachunków osobistych.
Pod regulacje CRS i FACTA podlegają, m.in.:
Banki musiały pozyskać oświadczenie FATCA, a potem CRS od osób, z którymi zawarły umowę w tzw. okresie przejściowym, tj.:
Do klientów, którzy posiadali rachunki w ww. okresach, bank powinien sam zgłosić się po brakujące informacje.
Obecnie oświadczenie CRS/FATCA musi złożyć każdy, kto zakłada rachunek finansowy w instytucji finansowej, czyli, m.in.: banku, SKOK-u, towarzystwie funduszy inwestycyjnych, zakładzie ubezpieczeń, czy biurze maklerskim. Jest to częścią procesu i warunkiem otwarcia rachunku.
Co ważne, regulacjom FATCA oraz CRS podlegają zarówno klienci indywidualni, jak i firmowi.
Zgodnie z regulacjami FATCA banki mają obowiązek identyfikować wśród swoich klientów tzw. US Persons (tj. osoby amerykańskie) i przekazywać informacje na ich temat do organu upoważnionego przez Ministra Finansów. Warto więc wiedzieć, kogo w świetle przepisów FATCA można uznać za podatnika amerykańskiego.
Rezydentem amerykańskim (w przypadku osób fizycznych) jest między innymi ten, kto spełnia minimum jeden z poniższych warunków:
Poza tym niezależnie od powyższych podatnikiem USA jest także osoba fizyczna, której związki majątkowe i osobiste są silniejsze ze Stanami Zjednoczonymi, niż z Polską (na podstawie umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o unikaniu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu podpisanej w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r.).
Choć CRS i FATCA to dwa oddzielne oświadczenia, mające różne podłoże prawne – banki często łączą je w jeden zintegrowany dokument. Większość instytucji umożliwia złożenie oświadczenia online przez bankowość elektroniczną lub mobilną (z reguły w zakładce Moje dane lub podobnej). Ci, którzy nie mają dostępu do serwisów online, mogą go złożyć w placówce, a niekiedy także listownie i telefonicznie. Skąd wziąć wzór oświadczenia?
Z reguły banki udostępniają je na swoich stronach internetowych. Dla przykładu ING Bank Śląski przygotował wzór oświadczenia w edytowalnym PDF-ie. Można go pobrać i albo uzupełnić elektronicznie, albo ręcznie, a potem dostarczyć do placówki.
Warto dodać, że każda instytucja finansowa ma prawo samodzielnie zdecydować o tym, w jaki sposób będzie pozyskiwała od klientów niezbędne informacje. W związku z tym proces, wzór formularza i zakres wymaganych dokumentów/danych może być różny w każdym banku.
Jak już wspomnieliśmy, do obowiązków instytucji finansowych należy także raportowanie do polskich organów skarbowych informacji o rachunkach należących do rezydentów innych krajów niż Polska. W związku z tym, gdy bank ustali, że prowadzony rachunek należy do rezydenta podatkowego USA, przekaże o nim i jego rachunku takie dane jak:
Warto wiedzieć, że oprócz powyższego raportowania, banki mogą również pytać o źródło pochodzenia wpłacanych pieniędzy czy raportować wysokie wpłaty i czy przelewy (powyżej 15 tys. EURO).
Wracając do tematu, gdy klient jest rezydentem podatkowym innych krajów niż Polska i USA (tj. podlega pod regulacje CRS) zakres przekazywanych informacji jest podobny. Dodatkowo banki muszą wskazać państwa rezydencji oraz numery TIN posiadacza rachunku.
Nikt nie lubi płacić podatków. Może więc pojawić się pokusa, by nie składać oświadczenia CRS/FATCA. Zdarza się także, że na stałe mieszkamy poza Polską, ale prowadzimy konto w polskim banku i z różnych przyczyn złożenie wymaganego dokumentu jest utrudnione. Sprawdźmy więc, z czym wiąże się niezłożenie oświadczenia CRS/FATCA. Czy rzeczywiście pozwoli nam uniknąć obowiązku podatkowego?
Zgodnie z ustawami CRS oraz FATCA, jeśli bank nie jest w stanie ustalić kraju rezydencji podatkowej swojego klienta, ma obowiązek przekazać informacje o nim i jego rachunku do wyznaczonych organów.
Zatem, jeśli w wyznaczonym terminie nie przekażemy wymaganych informacji i/lub dokumentów, to bank i tak zaraportuje o tym do polskich organów, a te mogą przekazać je dalej, tj. do organów państw zainteresowanych.
Ponadto ustawą FATCA banki zostały zobligowane do blokowania rachunków osobom, które założyły je w okresie od 1 lipca 2014 r. do 30 listopada 2015 r. i nie złożyły oświadczenia FATCA do 30 listopada 2016 r. Bank odblokuje konto w ciągu 3 dni od dostarczenia oświadczenia. W pewnych sytuacjach bank może zdecydować się na wypowiedzenie umowy na prowadzenie rachunku.
Celem zarówno regulacji FATCA, jak i CRS jest uszczelnienie systemów podatkowych w wymiarze globalnym. Ustawodawcy chcą, by podatnik wypełniał swoje obowiązki wobec państwa, nawet jeśli swoje aktywa przechowuje poza jego granicami. By namierzyć te „obowiązki” potrzebują informacji na temat majątku podatnika. A te najłatwiej pozyskać przy pomocy banków.
Co to oznacza dla nas – klientów? Jeszcze więcej papierologii oraz świadomość, że informacje o nas samych i o naszym majątku mogą trafić nie tylko do polskich, ale także zagranicznych organów podatkowych.
Z pewnością jedną z przyczyn wprowadzenia powyższych regulacji było tempo zmian w świecie finansów i łatwiejszy dostęp do bankowości online. Niestety, po raz kolejny należy stwierdzić, że ceną, jaką ponosimy za dostęp do nowoczesnych technologii, jest utrata prywatności.
To dokument/y, w którym posiadacz rachunku finansowego deklaruje, gdzie jest rezydentem podatkowym. W oświadczeniu podaje swoje dane osobowe i adresowe oraz (jeśli ma obowiązki podatkowe w kraju innym niż Polska) wskazuje państwa rezydencji podatkowej wraz z numerem TIN.
Banki zostały zobligowane do ustalania rezydencji podatkowych swoich klientów ustawami FATCA oraz CRS.
